فتق دیسک گردن یا همان بیرون زدگی دیسک گردن یکی از علل شایع گردن درد در بزرگسالان است. شدت این بیماری میتواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. ساییدگی، از دست دادن خاصیت ارتجاعی و پارگی حلقه فیبری دیسک از دلایل رایج آن است. در این مقاله از کلینیک فیزیوتراپی سایا به بررسی جامع بیرون زدگی دیسک گردن، علائم و درمان آن خواهیم پرداخت.
فتق دیسک گردن یعنی چی
یکی از سؤالات رایج بیماران این است فتق دیسک گردن یا همان بیرون زدگی دیسک گردن چیست؟ فتق دیسک گردن یعنی چی؟ در کدام ناحیه آسیب وارد میشود؟
در پاسخ به این سؤالات ابتدا باید فیزیولوژی دیسک گردن را بررسی کنیم. استخوانها (مهرهها) که ستون فقرات را در پشت شما تشکیل دادهاند، توسط دیسکهای گرد و صاف محافظت میشوند. هنگامی که این دیسکها سالم هستند، به عنوان ضربهگیر برای ستون فقرات عمل کرده و باعث میشوند ستون فقرات انعطافپذیر نگه داشته شود. با افزایش سن، دیسکها انعطافپذیری خود را از دست داده و آسیب میبینند، ممکن است به طور غیر طبیعی برآمده شده و یا اینکه دچار پارگی یا فتق دیسک گردن شوند. فتق دیسک میتواند در هر قسمتی از ستون فقرات ایجاد شود، اما بیشتر در گردن و کمر رخ میدهد. 7 مهره بین سر و ستون فقرات وجود داشته که دیسک های گردن در این ناحیه قرار دارند.
علائم فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن یا بیرون زدگی دیسک گردن، اغلب باعث احساس درد در گردن و در عین حال بازو بیمار میشود. بسته به ریشه عصبی آسیبدیده، علائم فتق دیسک گردن متفاوت است. اگر فتق دیسک گردن در مرکز کانال نخاعی قرار داشته باشد، ممکن است باعث فشردگی طناب نخاعی شود. این فشردگی خود را به صورت اختلال در راه رفتن یا هماهنگی و همچنین ضعف و اختلالات حسی در پاها نشان میدهد. به صورت کلی رایجترین علائم فتق دیسک گردن شامل درد، بیحسی، یا ضعف در گردن، شانه، قفسه سینه، بازوها و دستها میشود. در برخی موارد، علائم فتق دیسک گردن شدید، شامل ضعف و یا سوزن سوزن شدن غیرمعمول در سایر قسمتهای بدن، از جمله پاهاست.
این وضعیت ممکن است به علایم مختلفی منجر شود که در زیر به برخی از آنها اشاره میشود:
- درد گردن: درد گردن یکی از علائم شایع فتق دیسک گردن است. این درد معمولاً در قسمت عقب یا طرف گردن و گاهی به شانهها و بازوها تابمیآورد.
- درد شانه و بازو: در برخی از موارد، درد گردن به شانهها و بازوها گسترش مییابد. این درد ممکن است شدید باشد و موجب محدودیت در حرکت بازو و شانه شود.
- اختلالات حسی: فتق دیسک گردن میتواند منجر به اختلالات در حس و احساس شود، از جمله سوزش، گزگزی، خنثیت یا بیحسی در قسمتهای گردن، شانه، بازو و حتی انگشتان.
- ضعف عضلات: فتق دیسک ممکن است باعث ضعف عضلات در بازوها یا شانهها شود، که این مسئله ممکن است منجر به محدودیت در حرکت و کاهش عملکرد بازوها شود.
- مشکلات در حرکت گردن: فتق دیسک گردن میتواند باعث محدودیت در حرکت گردن شود، به طوری که فرد ممکن است مشکلاتی در چرخش، خم شدن یا کج شدن گردن داشته باشد.
در برخی از موارد، فشار بر ریشههای عصبی ممکن است منجر به علائمی مانند سردرد، سرگیجه، و حتی مشکلات در حافظه و تمرکز شود. در صورت تجربه هر یک از این علائم، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب را دریافت کنید.
علل ایجاد فتق دیسک گردن
فتق دیسک گردن یکی از شایعترین عوارض مرتبط با ستون فقرات است. علل ایجاد فتق دیسک گردن میتواند متنوع باشد و شامل موارد زیر میشود:
- ضعف عضلات: عدم تقویت عضلات گردن و پشتی، میتواند باعث فشار اضافی بر روی دیسکهای گردن شود و در نتیجه فتق دیسک گردن ایجاد شود.
- صندلیهای نامناسب: استفاده از صندلیهای نامناسب یا موقعیتهای نشستن غیر ایدهآل میتواند به فشار اضافی بر روی دیسکهای گردن و در نتیجه فتق دیسک گردن منجر شود.
- تروما و ضربه: ضربهها، تروماها و آسیبهای مکرر به منطقه گردن میتواند باعث تخریب و آسیب به دیسکهای گردن شود که در نتیجه فتق دیسک گردن ایجاد میشود.
- فشار مکرر: فشار مکرر و نامناسب بر روی ناحیه گردن، به طور مداوم میتواند به تخریب و فتق دیسک گردن منجر شود، به ویژه در فعالیتهایی مانند بلند کردن اشیاء سنگین یا ورزشهای بدنی نادرست.
- پیری و فرایند طبیعی پیری: با پیری، دیسکهای گردن ممکن است نرمتر و کمتر انعطافپذیر شوند که احتمال فتق دیسک گردن را افزایش میدهد.
- بیماریهای مرتبط با استخوانها و مفاصل: برخی از بیماریهای مرتبط با استخوانها و مفاصل مانند آرتریت میتوانند به ضعف و تخریب دیسکهای گردن منجر شوند که در نتیجه فتق دیسک گردن ایجاد میشود.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که این عوامل به تنهایی یا در ترکیب با یکدیگر ممکن است منجر به فتق دیسک گردن شوند. همچنین، وجود عوامل خطری مانند ژنتیک، چاقی، و سابقه آسیب دیدگی نیز میتواند احتمال ابتلا به فتق دیسک گردن را افزایش دهد.
تشخیص فتق دیسک گردن
پزشک معمولاً میتواند فتق دیسک گردن را از تاریخچه علائم و معاینه فیزیکی تشخیص دهد. پزشک در مورد درد و بیحسی که توسط دیسک گردن ایجاد شده سؤال خواهد کرد. اگر علائم شما حاکی از ابتلا به بیرون زدگی دیسک گردن باشد، استراحت و توانبخشی قبل از انجام هرگونه آزمایشی توصیه میشود. در صورت عدم درمان و یا مشکوک بودن به سایر بیماریها، آزمایشهای تصویربرداری مانند اشعه ایکس، MRI و… گرفته خواهد شد.
راههای درمان فتق دیسک گردن
یکی از سؤالات رایج بیماران این است که «درمان فتق دیسک گردن چیست؟» اکثر بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن، علائم زیادی ندارند، به همین دلیل روش های غیرجراحی اولین قدم برای درمان فتق دیسک گردن است. 90 درصد از بیماران مبتلا به فتق دیسک گردن، به کمک درمانهای غیرجراحی، از جمله استراحت، تغییر سبک زندگی، دارو، ورزش، فیزیوتراپی و… درمان میشوند. اگر علائم بیماری تشدید یابد، پزشک ممکن است داروهای قویتری مانند کورتیکواستروئیدها را تجویز کند. علائم معمولاً با گذشت زمان بهبود مییابند. البته اگر بیرون زدگی دیسک گردن، به نخاع یا اعصاب فشار وارد کند و موجب درد مداوم و کاهش کنترل مثانه و یا روده شود، جراحی تعویض دیسک انجام خواهد شد. به صورت کلی به دلیل ریسک عمل جراحی، بهتر است قبل از انجام هر گونه اقدامی، درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی انجام شود.
درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی
اکثر افراد بعد از چند هفته خود به خود بهبود مییابند و نیاز به جراحی پیدا نمیکنند. درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی متنوع بوده و بسته به سن و شدت بیماری متفاوت است و شامل:
استراحت:
استراحت چند روزه میتواند تورم را تسکین داده و باعث بهبودی شود. در هنگام استراحت از انجام ورزش و فعالیتهای سنگین خودداری کنید. بیشتر از 2 روز استراحت نکنید زیرا باعث سفت شدن مفاصل خواهد شد. در هنگام استراحت میتوانید به کمک کمپرسور آب گرم و آب سرد برای کاهش درد و التهاب استفاده کنید.
دارودرمانی:
اگر درد شدید نیست میتوانید از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و یا استامینوفن استفاده کنید. توجه داشته باشید که داروهای بدون نسخه را بیشتر از 10 روز بدون مشورت پزشک مصرف نکنید. داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی ممکن است توسط پزشک تجویز شود.
فیزیوتراپی:
یکی از بهترین راهها برای درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی انجام تمرینات فیزیوتراپی است. یک فیزیوتراپ خوب به شما کمک میکند تا عضلات خود را تقویت کنید. برنامههای فیزیوتراپی شامل موارد زیر هستند:
- تمرینات کششی برای انعطافپذیر نگه داشتن عضلات
- تمرینات هوازی – مانند پیادهروی یا دوچرخه ثابت
- یخ و گرما
- اولتراسوند درمانی
- تحریک الکتریکی عضلات
استئوپاتی:
درمان فتق دیسک گردن بدون جراحی میتواند به کمک استئوپاتی انجام شود. استفاده از ترکیبی از حرکات، کششها، تکنیکهای درمان دستی باعث بهبود فتق دیسک گردن خواهد شد.
ماساژ درمانی:
یکی از بهترین راههای بدون جراحی ماساژ درمانی است. ماساژ کمک به شل شدن عضلات کرده و درد را کاهش میدهد. ماساژدرمانی حتماً باید توجه پزشک متخصص انجام شود.
تزریقات:
اگر استراحت، مسکنها و فیزیوتراپی کمک به بهبود درد نکرد، پزشک ممکن است داروی استروئیدی را به فضای اطراف عصب نخاعی تزریق کنید. به این عمل تزریق اپیدورال گفته میشود. استروئید میتواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
سوالات متداول:
علت پارگی دیسک گردن چیست؟
پارگی دیسک گردن معمولاً به دلیل ساییدگی و افزایش سن رخ میدهد. با افزایش سن دیسکها، مقداری مایع از دست داده و سخت میشوند. پارگی دیسک ممکن است در اثر آسیب به ستون فقرات هم ایجاد شود.
آیا پارگی دیسک گردن با استراحت خوب میشود؟
بستگی به شدت پارگی دارد. به طور کلی استراحت یکی از روشهای درمانی و توصیههای پزشک برای بهبود پارگی دیسک است. در انواع خفیف بیرون زدگی دیسک گردن، به کمک استراحت کافی درمان پارگی انجام خواهد شد.
آیا پارگی دیسک گردن خوب میشود؟
معمولاً دیسک پاره شده پس از چند هفته تا یک ماه خود به خود بهبود مییابد. بنابراین، اکثر پزشکان روشهای درمانی غیرجراحی را برای کاهش درد توصیه میکنند.
آیا پارگی دیسک گردن خطرناک است؟
بله. پارگی دیسک گردن میتواند زندگی بیمار را مختل کرده و باعث درد، تورم و ناراحتی شدید شود. به همین دلیل بهتر است که درمان پارگی دیسک گردن به سرعت توسط پزشک متخصص انجام شود.
پارگی دیسک گردن، به عنوان یک نوع از مشکلات دیسکی، میتواند در برخی موارد خطرناک باشد، اما این خطرناکی به ویژه از توجه به عواملی مانند محل و میزان پارگی، شدت درد، علائم همراه، و تأثیر بر ریشههای عصبی بستگی دارد. در زیر به برخی از جنبههای خطرناکی که پارگی دیسک گردن ممکن است داشته باشد، اشاره میشود:
- فشار بر ریشههای عصبی: پارگی دیسک میتواند منجر به فشار و تحریک ریشههای عصبی شود که باعث درد شدید، گزگزی، بیحسی، و ناتوانی در اندامهای مرتبط میشود. اگر فشار بر ریشه عصبی بسیار شدید باشد، ممکن است به مشکلات جدیتری مانند فلج و ضعف عضلات منجر شود.
- عفونت: در صورتی که پارگی دیسک باعث شود مواد دیسکی به محیط خارج از دیسک منتقل شود، ممکن است عفونت رخ دهد که به عنوان یک عارضه جدی محسوب میشود و نیاز به درمان موردی دارد.
- فشار بر مغز و نخاع: در برخی موارد، پارگی دیسک میتواند منجر به فشار بر مغز و نخاع شود که ممکن است به علائمی مانند اختلالات حسی و حرکتی، فلج، و مشکلات کنترل ادرار و مدفوع منجر شود.
- تشدید درد: پارگی دیسک میتواند منجر به تشدید درد شود که ممکن است برای فرد آزاردهنده و ناخوشایند باشد و کیفیت زندگی او را تحت تأثیر قرار دهد.
به طور کلی، همانطور که اشاره شد، خطرناکی پارگی دیسک گردن بستگی به میزان و محل پارگی، شدت علائم، و تأثیر بر سیستم عصبی دارد. برای ارزیابی و درمان مناسب، مهم است که فرد مشکلات خود را با پزشک متخصص مطرح کند و به توصیههای او عمل کند.
درمان فتق دیسک گردن چیست؟
اکثر بیماران به کمک روشهای غیرجراحی درمان میشوند. به دلیل ریسک عمل، درمان جراحی فقط در موارد حاد بیماری توصیه میشود. درمانهای غیرجراحی دیسک گردن متنوع بوده و بسته به نظر پزشک متخصص دارد. یکی از بهترین مراکز درمان فتق دیسک گردن، سایا کلینیک است. سایا کلینیک با دارا بودن مجهزترین تجهیزات فیزیوتراپی، استئوپاتی، تکارتراپی، مگنت درمانی و…. همواره در تلاش بوده تا تمامی بیماران بدون دغدغه بهبود یافته و سلامت خود را باز یابند. جهت رزرو نوبت در کلینک سایا همین الان با ما تماس بگیرید.
منابع:
https://www.columbiadoctors.org/health-library/condition/cervical-disc-herniation/
https://www.spine-health.com/conditions/herniated-disc/cervical-herniated-disc-signs-and-symptoms