درد سیاتیک یکی از دردهای شایع است که ممکن است خود یا اطرافیانتان به آن مبتلا شده باشید. عصب سیاتیک بزرگ‌ترین عصب بدن انسان است. این عصب در داخل باسن و در پشت ران درست در خط وسط سیر می‌کند و به زانو می‌رسد. در پشت زانو به دو شاخه تی بیال و عصب پروانه آل مشترک تقسیم می‌شود. درد سیاتیک به‌صورت یک‌طرفه یا دوطرفه انتشار می‌یابد.
در ادامه بیشتر با این عارضه و علائم و روش‌های درمان سیاتیک آشنا خواهیم شد.
سیاتیک چیست؟
سیاتیک وضعیتی است که می‌تواند منجر به درد در ناحیه کمر و پاها شود. زمانی اتفاق می‌افتد که درد در مسیر عصب سیاتیک حرکت کند. این عصب از قسمت تحتانی ستون فقرات شروع می‌شود و از طریق ران و باسن و از پشت ساق پا به سمت پا حرکت می‌کند. علل مختلفی برای سیاتیک وجود دارد.
درد سیاتیک ناشی از تحریک، التهاب، نیشگون گرفتن یا فشرده شدن عصب در قسمت پایین کمر است. شایع‌ترین علت فتق یا لیز خوردن دیسک است که باعث فشار بر روی ریشه عصبی می‌شود. اکثر افراد مبتلا به سیاتیک باگذشت زمان و درمان‌های خود مراقبتی به‌تنهایی بهبود می‌یابند.
علائم سیاتیک کدام‌اند؟
علامت اصلی درد در هر نقطه از عصب سیاتیک است. از قسمت تحتانی کمر، از طریق باسن، و به پایین پشت هر یک از پاها.
سایر علائم سیاتیک عبارت‌اند از:
- بی‌حسی در پا در امتداد عصب
- احساس سوزن سوزن شدن (سوزن سوزن شدن) در پاها و انگشتان پا
- شدت این درد می‌تواند متفاوت باشد و ممکن است اگر برای مدت طولانی بنشینید یا بایستید، هنگام ایستادن و زمانی که قسمت بالایی بدن خود را بچرخانید، ممکن است درد بدتر شود.
- حرکت اجباری و ناگهانی بدن مانند سرفه یا عطسه نیز می‌تواند درد را بدتر کند.
آیا سیاتیک به‌طور ناگهانی رخ می‌دهد یا ایجاد آن زمان می‌برد؟
درد سیاتیک می‌تواند به‌طور ناگهانی یا تدریجی ظاهر شود. بستگی به علت دارد. فتق دیسک می‌تواند باعث درد ناگهانی شود. آرتریت در ستون فقرات به آرامی در طول زمان ایجاد می‌شود.
دلایل بروز سیاتیک چیست؟
سیاتیک می‌تواند ناشی از چندین بیماری مختلف باشد ازجمله:
- فتق یا لغزش دیسک که باعث فشار روی ریشه عصبی می‌شود. این شایع‌ترین علت سیاتیک است. حدود 1٪ تا 5٪ از همه مردم در ایالات‌متحده در یک نقطه از زندگی دچار لغزش دیسک می‌شوند. دیسک‌ها پدهای بالشتکی بین هر مهره ستون فقرات هستند.
- بیماری دژنراتیو دیسک، ساییدگی طبیعی دیسک‌های بین مهره‌های ستون فقرات است. فرسودگی دیسک‌ها ارتفاع آن‌ها را کوتاه می‌کند و منجر به باریک شدن مسیرهای عصبی می‌شود (تنگی نخاع). تنگی ستون فقرات می‌تواند ریشه‌های عصب سیاتیک را در حین خروج از ستون فقرات فشار دهد.
- تنگی کانال نخاعی باریک شدن غیرطبیعی کانال نخاعی است. این باریک شدن فضای موجود برای نخاع و اعصاب را کاهش می‌دهد.
- اسپوندیلولیستزیس لغزش یک مهره است به‌طوری‌که با مهره بالای آن خارج می‌شود و دهانه‌ای را که عصب از آن خارج می‌شود تنگ می‌کند. استخوان ستون فقرات کشیده می‌تواند عصب سیاتیک را نیشگون بگیرد.
- آرتروز خارهای استخوانی (لبه‌های دندانه‌دار استخوان) می‌توانند در خارهای پیر ایجاد شوند و اعصاب کمر را تحت‌فشار قرار دهند.
- آسیب شدید به ستون فقرات کمری یا عصب سیاتیک.
- تومورهایی در کانال نخاعی کمری که عصب سیاتیک را تحت‌فشار قرار می‌دهند.
- سندرم پیریفورمیس وضعیتی است که زمانی ایجاد می‌شود که عضله پیریفورمیس، عضله کوچکی که در عمق باسن قرار دارد، سفت یا اسپاسم می‌شود. این می‌تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند و آن را تحریک کند.
- سندرم پیریفورمیس یک اختلال عصبی عضلانی غیر شایع است.
سیاتیک چگونه درمان می‌شود؟
درمان‌های خود مراقبتی عبارت‌اند از:
-
استفاده از یخ و یا کیسه داغ:
ابتدا از کیسه یخ برای کاهش درد و تورم استفاده کنید. بسته‌های یخ یا کیسه‌ای از سبزی‌ها یخ‌زده را که در یک حوله پیچیده شده‌اند روی ناحیه آسیب‌دیده بمالید. به مدت 20 دقیقه، چند بار در روز استفاده کنید. بعد از چند روز اول به کیسه گرم یا پد گرم‌کن تغییر دهید. هر بار 20 دقیقه اعمال کنید. اگر هنوز درد دارید، بین بسته‌های گرم و سرد تغییر دهید.
-
مصرف داروهای بدون نسخه:
داروهایی برای کاهش درد، التهاب و تورم مصرف کنید. بسیاری از داروهای رایج بدون نسخه در این دسته که داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی نامیده می‌شوند، شامل آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن هستند. اگر می‌خواهید آسپرین مصرف کنید مراقب باشید. آسپرین می‌تواند باعث زخم و خونریزی در برخی افراد شود. اگر قادر به مصرف نیستید، ممکن است به‌جای آن استامینوفن مصرف شود.
-
انجام حرکات کششی ملایم:
حرکات کششی مناسب را از یک مربی باتجربه در مورد کمردرد بیاموزید. با سایر تقویت‌های عمومی، تقویت عضلات مرکزی و تمرینات هوازی کارکنید.
سایر گزینه‌های درمانی عبارت‌اند از:
1) داروهای تجویزی:
ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است شل کننده‌های عضلانی مانند سیکلوبنزاپرین را برای تسکین ناراحتی مرتبط با اسپاسم عضلانی تجویز کند. سایر داروهای با اثر تسکین درد که ممکن است امتحان شوند عبارت‌اند از داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای و داروهای ضد تشنج. بسته به میزان درد شما، ممکن است در اوایل برنامه درمانی از داروهای مسکن تجویزی استفاده شود.
2) فیزیوتراپی:
هدف فیزیوتراپی یافتن حرکات ورزشی است که با کاهش فشار روی عصب، سیاتیک را کاهش می‌دهد. یک برنامه ورزشی باید شامل تمرینات کششی برای بهبود انعطاف‌پذیری عضلات و تمرینات هوازی باشد. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما می‌تواند شما را به یک فیزیوتراپیست معرفی کند که با شما کار می‌کند تا برنامه تمرینی کششی و هوازی شما را سفارشی کند و تمرین‌های دیگری را برای تقویت عضلات پشت، شکم و پاهای شما توصیه کند.
معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی
3) تزریقات نخاعی:
تزریق کورتیکواستروئید، یک داروی ضدالتهاب، به کمر ممکن است به کاهش درد و تورم اطراف ریشه‌های عصبی آسیب‌دیده کمک کند. تزریقات باعث تسکین درد کوتاه‌مدت می‌شود و تحت بی‌حسی موضعی به عنوان یک درمان سرپایی انجام می‌شود. ممکن است هنگام تزریق، کمی فشار و احساس سوزش یا سوزش داشته باشید. از پزشک خود در مورد تعداد تزریقات و خطرات تزریق بپرسید.
4) درمان‌های جایگزین:
درمان‌های جایگزین به‌طور فزاینده‌ای محبوب هستند و برای درمان و مدیریت انواع درد استفاده می‌شوند. روش‌های جایگزین برای بهبود درد سیاتیک شامل دست‌کاری ستون فقرات توسط متخصص کایروپراکتیک، یوگا یا طب سوزنی است. ماساژ نیز ممکن است به اسپاسم عضلانی کمک کند.
برای درمان سیاتیک چه زمانی جراحی در نظر گرفته می‌شود؟
جراحی ستون فقرات معمولاً توصیه نمی‌شود، مگر اینکه با روش‌های درمانی دیگر مانند کشش و دارو بهبود نیافته باشید، درد شما بدتر شود، ضعف شدید در عضلات اندام تحتانی خود داشته باشید یا کنترل مثانه یا روده را ازدست‌داده باشید.
اینکه چه مدت به‌زودی جراحی در نظر گرفته می‌شود بستگی به علت سیاتیک شما دارد. جراحی معمولاً در عرض یک سال از علائم مداوم در نظر گرفته می‌شود.
دردی که شدید و بی‌امان است و شما را از ایستادن یا کار کردن بازمی‌دارد و در بیمارستان بستری شده‌اید، به درمان تهاجمی‌تر و زمان کوتاه‌تری برای جراحی نیاز دارد. از دست دادن کنترل مثانه یا روده در صورت تشخیص سندرم دم اسب می‌تواند به جراحی اورژانسی نیاز داشته باشد.
هدف از جراحی ستون فقرات برای درد سیاتیک، برداشتن فشار روی اعصابی است که تحت‌فشار قرار می‌گیرند و اطمینان حاصل شود که ستون فقرات پایدار است.
خطرات جراحی ستون فقرات چیست؟
همه جراحی‌ها دارای خطراتی هستند. خطرات جراحی ستون فقرات عبارت‌اند از:
- خونریزی
- عفونت
- لخته شدن خون.
- آسیب عصبی
- نشت مایع نخاعی
- از دست دادن کنترل مثانه یا روده.
