در دنیای مدرن امروزی اکثر ما بیشتر وقتمان را بهصورت نشسته یا دراز کشیده پشتگوشی و لپتاپ میگذرانیم. همین باعث شده اکثر ما تجربهي قوز کمر داشته باشیم؛ اما آیا تابهحال راجع به قوز کمر چیزی خوانده یا شنیدهاید؟ میدانید رفع قوز کمر به چه صورت است؟ پس در ادامه با ما همراه باشید تا باهم دربارهی قوز کمر بیشتر بدانیم.
قوز کمر چیست؟
ستون فقرات هر فرد از جمجمه تا لگن ادامه دارد و از ۲۴ استخوان چهارگوش مجزا به نام مهره تشکیل میشود که هر یک بالای دیگری قرار میگیرد. مهرهها توسط بالشتکهای نرمیکه دیسک نامیده میشوند و مانند ضربهگیر عمل میکنند از یکدیگر جدا میشوند. نوارهای بافتی محکمی به نام رباط یا لیگامان مهرهها را کنار یکدیگر نگه میدارند. این رباطها در کنار عضلههای ستون فقرات، پشت بدن را قوی میسازند. بخش میانی ستون فقرات که به آن مهرههای سینهای میگویند، هنگام ایجاد قوز کمر، رو به بیرون خمیده میشود. قوز کمر یا کیفوز یک اختلال ستون فقرات است که در آن انحنای بیشازحد ستون فقرات منجر به گرد شدن غیرطبیعی قسمت بالای کمر میشود. این وضعیت گاهی اوقات بهعنوان گوژپشتی یا در موارد منحنی شدید بهعنوان قوز شناخته میشود. قوز کمر در هر سنی ممکن است رخ دهد اما در دوران نوجوانی شایعتر است.
علائم قوز کمر چیست؟
علائم و نشانههای قوز کمر بسته به علت و شدت انحنا متفاوت است؛ اما بهطورکلی شامل موارد زیر میباشد:
- شانههای گرد
- قوز قابلمشاهده در پشت
- کمردرد خفیف
- خستگی
- سفتی و خشکی ستون فقرات
- انقباض و خشکی همسترینگ (ماهیچههای پشت ران)
در طول زمان قوز کمر پیشرونده ممکن است منجر به موارد زیر شود:
- ضعف، بیحسی یا گزگز در پاها
- از دست دادن حواس
- مشکلات مربوط به کنترل مثانه یا روده
- تنگی نفس یا سایر مشکلات تنفسی
چه چیزی باعث قوز کمر میشود؟
عوامل مختلفی میتوانند منجر به ایجاد قوز کمر شوند که عبارتاند از:
1. شکستگی
مهرههای شکسته یا لهشده (شکستگیهای فشاری) میتوانند منجر به انحنای ستون فقرات شوند. شکستگیهای فشاری خفیف اغلب علائم یا علائم قابلتوجهی ایجاد نمیکنند.
2. پوکی استخوان
این اختلال به معنای کم تراکم شدن استخوان است که میتواند باعث انحنای ستون فقرات شود، بهخصوص اگر ضعیف شدن مهرهها منجر به شکستگیهای فشاری شود. پوکی استخوان در زنان مسن و افرادی که برای مدت طولانی کورتیکواستروئید مصرف کردهاند، شایعتر است.
3. تخریب دیسک
دیسکهای نرم و دایرهای شکل بین مهرههای ستون فقرات بهعنوان ضربهگیر عمل میکنند. با افزایش سن، این دیسکها خشک و کوچک میشوند و باعث بدتر شدن قوز کمر میشود.
4. بیماری شوئرمن
این بیماری که قوز شوئرمن نیز نامیده میشود، معمولاً در طول جهش رشدی که قبل از بلوغ اتفاق میافتد، شروع میشود. پسرها بیشتر از دختران به این بیماری مبتلا میشوند.
5. نقایص هنگام تولد
استخوانهای ستون فقرات اگر قبل از تولد بهدرستی رشد نکنند میتوانند باعث قوز کمر شوند.
6. سندرمها
قوز کمر در کودکان همچنین میتواند با سندرمهای خاصی مانند سندرم اهلرز دانلوس و سندرم مارفان همراه باشد.
7. سرطان و درمان سرطان
سرطان ستون فقرات میتواند مهرهها را ضعیف کرده و آنها را مستعد شکستگیهای فشاری کند.
قوز کمر چه عوارضی دارد؟
قوز کمر علاوه بر ایجاد کمردرد ممکن است باعث موارد زیر نیز شود:
- مشکلات تنفسی: قوز کمر شدید میتواند به ریهها فشار وارد کند و باعث مشکلات تنفسی شود.
- ایجاد محدودیت در عملکردهای فیزیکی: قوز کمر با ضعیف شدن عضلات پشت و دشواری در انجام کارهایی مانند راه رفتن و بلند شدن از صندلی همراه است. انحنای ستون فقرات همچنین میتواند نگاه کردن به سمت بالا یا رانندگی را دشوار کند و در هنگام دراز کشیدن باعث ایجاد درد شود.
- مشکلات گوارشی: قوز کمر شدید میتواند دستگاه گوارش را تحتفشار قرار دهد و مشکلاتی مانند رفلاکس اسید معده و مشکل در بلع را ایجاد کند.
- ایجاد تصویر بدنی منفی: افراد مبتلابه قوز کمر، بهویژه نوجوانان، ممکن است به دلیل داشتن کمر گرد یا استفاده از بریس برای اصلاح وضعیت، تصویر بدنی ضعیفی داشته باشند. همین میتواند منجر به انزوای اجتماعی شود.
درمان و رفع قوز کمر به چه صورت است؟
برخی از گزینههای درمانی ممکن عبارتاند از:
1. وضعیت بدنی مناسب
برای افراد مبتلابه قوز وضعیتی، توجه به وضعیت بدنی خوب، مانند صاف نشستن، میتواند به اصلاح انحنای ستون فقرات کمک کند و اصلاح ستون فقرات منجر به رفع قوز میشود.
2. ورزش و فیزیوتراپی
پزشک شما ممکن است توصیه کند که با یک فیزیوتراپیست برای انجام تمرینات و کششهایی که میتوانند به بهبود وضعیت شما کمک کنند، کارکنید. یک برنامه ورزشی روزانه در خانه با تمرکز بر تقویت هسته مرکزی بدن و کشش و تقویت کمر اغلب در مدیریت مشکل و درد مرتبط با قوز کمر موفق است.
معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی
3. یوگا
یوگا میتواند به شما در افزایش انعطافپذیری و تقویت عضلات پشت کمک کند.
4. مصرف مسکن
داروهای مسکن میتوانند به کاهش کمردرد مرتبط با قوز کمر کمک کنند.
5. درمان شرایط زمینهای
اگر یک بیماری زمینهای مانند پوکی استخوان دارید، پزشک روی درمان آن تمرکز میکند تا از بدتر شدن قوز کمر شما جلوگیری کند.
6. بریس
بریس ممکن است برای بیماران مبتلابه قوز شوئرمن که هنوز در حال رشد هستند توصیه شود. نوع خاص بریس و تعداد ساعاتی که در روز باید از آن استفاده شود بهشدت منحنی بستگی دارد. بهطورمعمول، کودکان از بریس استفاده میکنند تا زمانی که به بلوغ اسکلتی برسند و رشدشان متوقف شود.
7. عمل جراحي
افراد مبتلابه قوز شدید ممکن است به جراحی برای کاهش انحنای ستون فقرات خود نیاز داشته باشند. این عمل اغلب با استفاده از همجوشی ستون فقرات انجام میشود. جراحی اغلب برای بیماران مبتلابه قوز مادرزادی توصیه میشود.
حرکات ورزشی مناسب برای اصلاح ستوان فقرات و رفع قوز کمر
این تمرینات باید حداقل سه تا چهار بار در هفته تکرار شوند تا در طول زمان نتایج نمایان شوند.
همیشه قبل از شروع یک برنامه ورزشی با پزشک مشورت کنید و حتماً به بدن خود گوش دهید. اگر ورزش یا کشش باعث افزایش درد میشود، دست از کار بکشید.
-
حرکت پروانه
یکی از حرکات بسیار مؤثر در رفع قوز کمر حرکت پروانه است. برای انجام آن، روی زمین بنشینید، کف پاهایتان را به هم بچسبانید و دستهای خود را در طرفین قرار دهید به نحوی که تماس دستها با زمین سبب شود تا با حرکت شانهها به سمت عقب و کشیده کردن سر و گردن به سمت عقب قوز پشت و کمر از بین برود. این حرکت را میتوانید ۱۰ مرتبه در ۳ ست تکرار کنید.
-
حرکت پل
یکی دیگر از حرکات اصلاحی برای رفع قوز کمر حرکت پل است. برای این حرکت، به پشت بخوابید، کف پاهایتان را روی زمین بگذارید و باسن و کمرتان را از زمین جدا کنید. این حرکت با تقویت عضلات پشت و کمر سبب از بین رفتن قوز در ناحیه کمر و پشت میشود. حرکت را میتوانید بین ۱۰ تا ۱۵ مرتبه در سه ست مجزا انجام دهید.
-
حرکت گربه و گاو
درحرکت گربه و گاو، بهصورت چهار دستوپا بنشینید. دستها باید درست زیر شانهها قرار گیرند و به اندازه طول شانهها از هم فاصله داشته باشند و زانوهایتان در زاویه 90 درجه زیر باسن قرار بگیرند. پشت خود را افقی و صاف نگهدارید. به پایین نگاه کنید. همراه با دم، باسن و قفسه سینه خود را به سمت سقف بکشید و به شکم اجازه دهید که به سمت زمین کشیده شود. سپس سر خود را بالا آورده و به روبرو نگاه کنید. همراه با بازدم، ستون فقرات خود را گرد کرده و به سمت سقف بکشید.
-
حرکت کبرا
برای انجام حرکت کبری، بر روی شکم بخوابید و سر خود را روی پشت دستانتان بگذارید. کف دستانتان را کنار سر قرار داده و سرتان را بالا بیاورید. قبل از انجام حرکت باسن خود را منقبض کنید. در صورت منقبض نکردن باسن در هنگام حرکت کبری، به کمر شما صدمه وارد میشود. سعی کنید با فشار آوردن بر کف دستان بر زمین قفسه سینه را تا لگن بالا بیاورید. آرنج خود را صاف کنید و به بدن کشیدگی بیشتری دهید. لازم نیست که این حرکت را بهصورت کامل انجام دهید. به حرف بدنتان گوش دهید.