تأثیر کم‌آبی روی ستون فقرات و کمر چگونه است؟

آب از مهم‌ترین منابع برای ادامه‌ي حیات است. از کوچک‌ترین سلول گرفته تا بزرگ‌ترین درخت، آب تقریباً در همه جای طبیعت یافت می‌شود و برای رشد، سلامتی و بقا کاملاً ضروری است. وقتی صحبت از کم‌آبی بدن می‌شود احساس تشنگی، خستگی و یا حتی سردرد به ذهن ما خطور می‌کند. اما جالب است بدانید که بسیاری از مشکلات ستون فقرات و کمر به دلیل کم‌آبی بدن رخ می‌دهند. در ادامه‌ي مقاله با کلینیک فیزیوتراپی سایا همراه باشید تا باهم درباره‌ی تأثیر کم‌آبی بر ستون فقرات و بدن بیشتر بدانیم.

کم‌آبی چیست و چه علائمی دارد؟

کم‌آبی زمانی اتفاق می‌افتد که بدن یا آب کافی دریافت نمی‌کند یا بیشتر ازآنچه دریافت می‌کند آب دفع می‌کند. هوای گرم یکی از دلایل کم‌آبی بدن است که باعث می‌شود بیشتر از مقداری که آب دریافت‌ می‌کنید، به دلیل عرق کردن و فعالیت بدنی، آب از دست دهید. دلایل دیگر برای کم‌آبی، می‌تواند بیماری یا شرایط پزشکی باشد. برخی از بیماری‌ها، مانند اسهال یا استفراغ، می‌توانند باعث کم‌آبی شوند.

علائم کم‌آبی بدن عبارت‌اند از:

• فشارخون پایین

درگذشته، پزشکان معتقد بودند که آب بر فشارخون تأثیر نمی‌گذارد، اما مطالعات اخیر نشان می‌دهد که آب فشارخون را به سطح سالمی افزایش می‌دهد و به مدیریت فشارخون کمک می‌کند و زمانی که بدن دچار کم‌آبی می‌شود، فشارخون کاهش می‌یابد.

• خشکی و بوی بد دهان

شاید بارزترین نشانه کم‌آبی بدن خشکی دهان باشد نشانه دهنده آن است که بدن دارد به‌سرعت آب خود را از دست می‌دهد و نیاز به آب‌رسانی دارد.

• تحریک‌پذیری و تغییر وضعیت روانی

کم‌آبی بدن می‌تواند باعث سردرگمی و تحریک‌پذیری و همچنین تغییرات خلقی شود که می‌تواند شامل تنش یا اضطراب باشد.

• تیرگی ادرار

 ساده‌ترین راه برای تشخیص کم‌آبی از طریق ادرار است. اگر ادرار به رنگ زرد یا نارنجی تیره باشد، به‌احتمال‌زیاد با بدنتان کم‌آب است. کلیه‌ها زمانی که بدن به‌اندازه کافی مایعات دریافت نکند، مقداری از آب مصرفی را ذخیره می‌کنند و این باعث غلظت ادرار و تیره شدن آن می‌شوند. اگر شروع به دیدن ادرار قهوه‌ای کردید، ممکن است نشانه‌ای از بیماری کلیوی باشد، در این صورت به‌سرعت با پزشک تماس بگیرید.

• تنفس سریع

 هنگامی‌که با کم‌آبی دست‌وپنجه نرم می‌کنید، سیستم تنفسی به‌درستی کار نمی‌کند و دسترسی به اکسیژن محدود می‌شود.

• سردرد و سرگیجه

سبکی سر و سرگیجه نتیجه فشارخون پایین ناشی از کم‌آبی بدن است.

• خشک شدن پوست

 وقتی کم آب می‌شوید، پوست شما خشک می‌شود، زیرا آب موجود در زیرپوست به‌صورت کلی باعث رطوبت و شادابی پوست می‌شود و با از دست دادن آب بدن، پوست رطوبت خود را ازدست‌داده و خشک می‌شود.

• خستگی

 خستگی کلی، به‌خصوص خستگی بی‌دلیل، هشداری است که نشان می‌دهد بدن نیاز به دریافت آب دارد.

• خشکی چشم / تاری دید

 علائم بصری کم‌آبی شامل تار شدن دید و خشکی چشم است زیرا چشم‌ها نمی‌تواند اشک تولید کنند و درنتیجه خشک می‌شوند.

• تب

توجه داشته‌باشید که کم‌آبی علاوه بر علائم بالا می‌تواند روی سلامت ستون فقرات و کمر شما نیز تأثیر بگذارد و باعث کمردرد و بیماری به نام کم‌آبی دیسک شود. در ادامه به تأثیر کم‌آبی روی کمر و ستون فقرات می‌‌پردازیم.

•  گرفتگی عضلات

 

کم‌آبی چگونه بر ستون فقرات و کمر تأثیر می‌گذارد؟

ستون فقرات مسئول دامنه حرکتی، انعطاف‌پذیری و قدرت کلی و توانایی ما برای ایستادن است. اما فراتر از آن، ستون فقرات از نخاع محافظت می‌کند، که نخاع نیمی از سیستم عصبی مرکزی را شامل می‌شود و مسئول تقریباً تمام عملکردهای بدن و ذهن است. بنابراین، هر چیزی که بر ستون فقرات تأثیر بگذارد، می‌تواند اندام‌های داخلی، سیستم ایمنی بدن و موارد دیگر را نیز تحت تأثیر قرار دهد.

برای درک اینکه کم‌آبی چگونه بر ستون فقرات و کمر تأثیر می‌گذارد، باید نحوه ساخت ستون فقرات را درک کنیم. ستون فقرات از دیسک‌های بین مهره‌ای، مهره‌ها و غضروف‌هایی ساخته‌شده است که نخاع را در برمی‌گیرند. دیسک کمر ساختار بسیار محکم و درعین‌حال انعطاف‌پذیری دارند و به‌عنوان ضربه‌گیر بین دو مهره عمل می‌کنند. درواقع دیسک‌ها ضربه‌گیرهایی هستند که وقتی نیرویی به ستون فقرات وارد می‌شود، به هم فشرده‌شده و مجدداً به حالت اولیه خود بازمی‌گردند و ستون فقرات را در مقابل فشارها حفاظت می‌کنند و درواقع مانع پارگی و ساییدگی مهره‌ها می‌شوند. هر دیسک دارای مرکزی ژل‌مانند است که به‌وسیله ساختار سخت آن حفاظت می‌شود. مجموعاً دیسک‌ها یک‌سوم طول کلی ستون فقرات را تشکیل می‌دهند.

هر یک از این دیسک‌ها قابلیت جذب آب رادارند و در طول زندگی، این دیسک‌ها به‌طور طبیعی آب را ازدست‌داده و دوباره آن را به دست می‌آورند. بااین‌حال، زمانی که آب زیادی از دست می‌دهند، جذب مجدد آب موردنیاز برای بهترین عملکرد برای آن‌ها می‌تواند چالش‌برانگیز شود و ممکن است کم‌آبی دیسک‌ها اتفاق بیفتد.

کم‌آبی دیسک می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• بی‌تحرکی

هنگامی‌که دیسک‌های ستون فقرات کم‌آب می‌شوند، ستون فقرات انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهد و حرکت بدن را با مشکل مواجه می‌کند. این نه‌تنها منجر به کمردرد کلی می‌شود، بلکه بر کیفیت زندگی شما نیز تأثیر می‌گذارد. هنگامی‌که کم‌آبی دیسک‌ها اتفاق می‌افتد، مهره‌ها به یکدیگر نزدیک‌تر می‌شوند و به هم سابیده می‌شوند، که این بر توانایی بدن برای چرخش و خم شدن تأثیر منفی می‌گذارد.

• فتق دیسک

یکی از شایع‌ترین عواقب کم‌آبی ستون فقرات یا کم‌آبی دیسک، برآمدگی یا فتق دیسک‌های ستون فقرات است. فتق دیسک (پاره شده یا لغزیده) زمانی رخ می‌دهد که دیسک از جای خود خارج‌شده یا برآمده شود و به عصب‌ها یا ریشه‌های عصبی مجاور فشار وارد کند و منجر به درد موضعی شدید شود.

فراتر از این، زمانی که دیسک‌ها به‌شدت کم آب و ضعیف می‌شوند، خطر عدم تحمل ضربه، احتمال ابتلا به فتق دیسک را افزایش می‌دهد. همچنین، همان‌طور که قبلاً ذکر کردیم، هنگامی‌که دیسک‌های کمر و ستون فقرات کم آب می‌شوند، تحرک خود را از دست می‌دهند، این بدان معنی است که در صورت انجام یک حرکت چرخشی یا خم شدن، دیسک‌ها حتی بیشتر مستعد فتق و برآمدگی می‌شوند. درنهایت، کم‌آبی دیسک‌ها منجر به درد موضعی متوسط ​​تا حاد می‌شود که در صورت عدم درمان می‌تواند عواقب خطرناک دیگری نیز داشته باشد.

• کمردرد

کم‌آبی دیسک‌های ستون فقرات می‌تواند درد کمر را بدتر کند. وقتی دیسک‌های شما آب از دست می‌دهند، نمی‌توانند به‌عنوان ضربه‌گیر کار کنند، این به این معنی است که ستون فقرات فشار زیادی را که در غیر این صورت دیسک‌های شما دریافت می‌کنند، متحمل می‌شود. ناراحتی در ناحیه کمر می‌تواند نتیجه نازک شدن دیسک یا فتق دیسک باشد. علاوه بر این، کمردرد همچنین می‌تواند ناشی از برخورد عصب باشد که از یک دیسک برآمده کم آب ناشی می‌شود. به همین دلیل است که در بسیاری از موارد، کمردرد می‌تواند مستقیماً با کم‌آبی بدن مرتبط باشد.

اگر با درد گردن، کمر یا حتی پاها دست‌وپنجه نرم می‌کنید که گهگاه تشدید می‌شود، باید آب بیشتری بنوشید.

چگونه از کم‌آبی بدن جلوگیری کنیم؟

برای محافظت از کمر و ستون فقرات خود در برابر دردهای جدی به میزان کافی آب بنوشید.. برخی از مواردی که به جلوگیری از کم‌آبی کمک می‌کنند عبارت‌اند از:

• میوه و سبزیجات به‌اندازه کافی بخورید.
• ادرار خود را چک کنید تا در صورت تیره بودن متوجه کم‌آبی خود شده و بیشتر مایعات بنوشید.
• حدود ۱ تا ۱/۵ لیتر آب در روز بنوشید.
• در طول روز به‌تدریج آب بنوشید.
• مصرف قهوه، چای، الکل و نوشابه‌های گازدار را محدود کنید زیرا باعث از دست دادن سریع آب می‌شوند.
• هنگام ورزش کردن یا در آب‌وهوای گرم، آب بیشتری بنوشید.

اگر نوشیدن آب به کمردرد کمکی نکرد چه باید کرد؟

حتی اگر به‌اندازه کافی آب می‌نوشید اما کمردرد همچنان وجود دارد و هیچ پیشرفتی مشاهده نمی‌کنید، برای رفع مشکل ممکن است مجبور شوید روش‌های درمانی دیگری را انجام دهید که عبارت‌اند از:

• داروهای مسکن

داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند به کاهش درد کمک کنند.

•  فیزیوتراپی

یکی از درمان‌های اصلی برای کم‌آبی دیسک و کمردرد، روش‌های فیزیوتراپی است. فیزیوتراپیست‌ها یک برنامه تمرین درمانی مشخصی را برای هر فرد ارائه می‌دهند که باعث بهبود وضعیت او خواهد شد. انجام ورزش‌های تقویت‌کننده عضلات بدن می‌تواند به مدیریت بیماری خشکی دیسک و ستون فقرات کمک کنند. بعضی از این روش‌های درمانی فیزیوتراپی از:

معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی

• ماساژ درمانی: ماساژ درمانی و شل شدن عضلات در نزدیکی مهه‌های آسیب‌دیده می‌تواند باعث کاهش فشار و درد در ناحیه ستون فقرات شود.
• درای نیدلینگ: درای نیدلینگ به‌عنوان یک تکنیک پرکاربرد در فیزیوتراپی، برای کاهش فشار و تسکین دردهای ستون فقرات کمری و گردنی مؤثر است.
• منوال تراپی یا درمان‌های دستی: به کمک منوال تراپی تا حدودی زیادی می‌توان به بهبود عملکرد بافت نرم و مفاصل بدن کمک کرد.

• جراحی

در بعضی از مواقع ممکن است برای درمان کم‌آبی دیسک گردن و کمر، جراحی توصیه شود. اگر بیمار در طی 3 ماه به روش‌های درمانی فیزیوتراپی جواب ندهد، عمل‌ جراحی توصیه می‌شود.