اگر تابه‌حال دچار درد پایین کمر شد‌ه‌اید و از انجام کارهایتان بازمانده‌اید، بدانید تنها نیستید. کمردرد یکی از شایع‌ترین مشکلات پزشکی در جهان است. درد پایین کمر یکی از دلایل اصلی مراجعه افراد به پزشک است و بیش از 80 درصد از بزرگسالان در مقطعی از زندگی‌شان تحت تأثیر این درد قرار می‌گیرند.
ممکن است نتوان از درد پایین کمر پیشگیری کرد، به‌خصوص با بالا رفتن سن و کاهش قدرت و انعطاف‌پذیری بدن. اما خوشبختانه راه‌های زیادی وجود دارد که می‌توانید از طریق آن‌ها تسکین پیدا کنید. در ادامه با ما همراه باشید تا باهم درباره‌ي درد پایین کمر، علل، علائم و درمان آن بیشتر بدانیم.
درد پایین کمر چیست؟
قسمت پایین کمر که از زیر دنده و قفسه سینه شروع می‌شود، ناحیه کمری نامیده می‌شود. تقریباً همه افراد در دوره‌ای از زندگی دچار کمردرد می‌شوند، اما خوشبختانه، اغلب این درد خودبه‌خود بهتر می‌شود. درد پایین کمر بیشتر در افراد بین 30 تا 50 سال رخ می‌دهد. این تا حدی به دلیل تغییراتی است که با افزایش سن در بدن ایجاد می‌شود. کمر شامل رباط‌ها، تاندون‌ها و ماهیچه‌ها می‌شود. رباط‌ها نوارهای محکمی هستند که مهره‌ها و دیسک‌ها را در کنار هم نگه می‌دارند. تاندون‌ها، ماهیچه‌ها را به مهره‌ها متصل می‌کنند. این ساختار از حرکت بیش‌ازحد و آسیب به نخاع جلوگیری می‌کند. اما با افزایش سن، میزان مایع بین مهره‌های ستون فقرات کاهش می‌یابد و این بدان معناست که دیسکهای ستون فقرات به‌راحتی تحریک می‌شوند. همچنین تون عضلانی کاهش پیدا می‌کند که باعث می‌شود کمر بیشتر در معرض آسیب قرار گیرد.
بیشتر دردهای پایین کمر درنتیجه یک آسیب، مانند رگ به رگ شدن یا کشیدگی عضلانی به دلیل حرکات ناگهانی یا بلند کردن اجسام سنگین ایجاد می‌شوند. کمردرد حاد می‌تواند از چند روز تا چند هفته طول بکشد، درحالی‌که کمردرد مزمن دردی است که بیش از سه ماه طول می‌کشد.
علل درد پایین کمر چیست؟
بسیاری از آسیب‌ها، شرایط و بیماری‌ها می‌توانند باعث درد پایین کمر شوند که عبارت‌اند از:
-
کشیدگی ماهیچه یا رباط
بلند کردن مکرر اجسام سنگین یا یک حرکت ناهنجار ناگهانی می‌تواند عضلات پشت و رباط‌های ستون فقرات را تحت‌فشار قرار دهد. فشار مداوم روی کمر می‌تواند باعث اسپاسم عضلانی و درد پایین کمر شود.
-
پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک کمر
دیسک‌ها به‌عنوان بالشتک بین استخوان‌ها (مهره‌ها) در ستون فقرات شما عمل می‌کنند. دیسکهای بین مهره‌ای ستون فقرات ممکن است به علت ضربه یا فشار زیاد ناشی از کار، رانندگی یا نشستن پشت میز دچار تورم و آسیب شوند، که به آن فتق کمر یا پارگی یا بیرون‌زدگی دیسک کمر گفته می‌شود. در این صورت غضروف اطراف دیسک به طناب نخاعی یا ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند و همین می‌تواند باعث درد پایین کمر شود.
-
آرتروز
استئوآرتریت التهاب مفاصل است و می‌تواند کمر را تحت تأثیر قرار دهد. در برخی موارد، آرتریت ممکن است منجر به تنگی کانال نخاعی شود. تنگی کانال نخاعی بیشتر به دلیل تحلیل رفتن دیسک بین مهره‌ها است که درنتیجه باعث فشرده شدن ریشه‌های عصبی یا نخاع و درد پایین کمر می‌شود.
-
پوکی استخوان
در پوکی استخوان تراکم استخوان‌ها کم می‌شود و این حالت می‌تواند باعث شکستگی مهره‌های ستون فقرات و درنتیجه درد پایین کمر شود.
عوامل دیگری که می‌تواند باعث کمردرد شود عبارت‌اند از:
- مشکلات کلیه و مثانه
- اسپوندیلوز
- اسپوندیلیت
- فیبرومیالژیا
- بارداری
- اندومتریوز
- کیست تخمدان
- فیبروئید رحم
- سرطان
درد پایین کمر چه علائمی دارد؟
علائم درد پایین کمر از درد کسل‌کننده تا درد شدیدتر متغیر است.
شایع‌ترین علائم درد پایین کمر عبارت‌اند از:
- احساس سوزش و تیر کشیدن در قسمت پایینی کمر
- درد عضلانی در قسمت پایین کمر که ممکن است به پشت پاها نیز منتقل شود
- اسپاسم عضلانی
- محدود شدن فعالیت‌های حرکتی و سخت شدن ایستادن و راه رفتن
درمان درد پایین کمر چیست؟
-
روش‌های مراقبتی در منزل
روش‌های خود مراقبتی برای 72 ساعت اول پس از شروع درد مفید هستند. اگر درد پس از ۷۲ ساعت درمان خانگی بهبود نیافت، باید با پزشک خود تماس بگیرید.
برای کم کردن درد پایین کمر، فعالیت‌های بدنی معمولی خود را برای چند روز متوقف کنید و روی قسمت پایینی کمرتان یخ بگذارید و بعد از ۷۲ ساعت یخ را به کیسه آب گرم تغییر دهید تا ماهیچه‌ها آرام شوند.
برای تسکین درد، از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
گاهی اوقات خوابیدن به پشت باعث ناراحتی بیشتری می‌شود. اگر این‌چنین است، سعی کنید به پهلو دراز بکشید و زانوهای خود را خم‌کنید و یک بالش بین پاهای خود قرار دهید. اگر می‌توانید به‌راحتی به پشت دراز بکشید، یک بالش یا حوله را زیر ران خود قرار دهید تا فشار روی کمر را کاهش دهید.
حمام گرم یا ماساژ همچنین می‌تواند باعث شل شدن ماهیچه‌های منقبض‌شده‌ی پایین کمر شود.
-
درمان پزشکی
تعدادی از درمان‌های پزشکی برای کاهش درد پایین کمر عبارت‌اند از:
- داروها: داروهایی که پزشک ممکن است تجویز کند شامل داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، شل کننده‌های عضلانی و داروهای مخدر مانند کدئین برای تسکین درد است.
- تزریقات: تزریق آستروئید باعث تسکین درد و کاهش التهاب می‌شود.
- فیزیوتراپی: اگر درد پایین کمر شما برای مدت طولانی شمارا از فعالیت‌های روزانه بازداشته‌اند، فیزیوتراپی می‌تواند با تقویت عضلات به شما کمک کند. معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی
- طب سوزنی
- ماساژ درمانی: ماساژ درمانی می‌تواند به تسکین کمردرد و بازیابی عملکرد کمک کند.
معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی
-
عمل جراحي
برای موارد شدید درد پایین کمر، ممکن است جراحی لازم باشد. جراحی تنها زمانی انجام می‌شود که سایر درمان‌ها با شکست مواجه شوند. بااین‌حال، در صورت از دست دادن کنترل روده یا مثانه و یا از دست دادن پیش‌رونده عصبی، جراحی به یک گزینه اورژانسی تبدیل می‌شود.
جراحی‌های مختلفی برای کاهش درد پایین کمر وجود دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.
- دیسککتومی نوعی عمل جراحی است که در آن قسمتی از دیسک بین مهره‌ای بیمار از ستون فقرات خارج می‌گردد و درنتیجه فشار ریشه عصبی را که توسط دیسک برآمده یا خار استخوانی تحت‌فشار قرار می‌گیرد، کاهش می‌دهد. در این عمل، جراح یک قطعه کوچک از لامینا، قسمت استخوانی کانال نخاعی، را برمی‌دارد.
- فورامینوتومی یک روش جراحی است که درصورتی‌که بخشی از دیسک، عصب‌های مهره‌ها را تحت‌فشار قرار دهد، انجام می‌شود. در این عمل با بزرگ کردن دهانه مجرا می‌توان رشته‌های عصبی را بدون تحت‌فشار خارج کرد.
- درمان الکتروترمال داخل دیسکال (IDET) شامل واردکردن یک سوزن از طریق کاتتر به دیسک و گرم کردن آن به مدت 20 دقیقه است. این کار دیواره دیسک را ضخیم‌تر می‌کند و برآمدگی دیسک داخلی و تحریک عصب را کاهش می‌دهد.
- در نوکلئوپلاستی که یک روش کمتر تهاجمی برای درد پایین کمر است، جراح پس از بی‌حسی موضعی با استفاده از قلم مخصوصی تحت فلوروسکوپی (عکسبرداری) به وسط دیسک موردنظر واردشده و تعداد ۶ الی ۸ کانال در آن ایجاد می‌شود. این کانال‌ها باعث ایجاد خلأ در دیسک کمر شده و موجب بازگشت دیسک به‌جای اولیه خود می‌شود.
- همجوشی ستون فقرات باعث تقویت ستون فقرات و کاهش حرکات دردناک می‌شود. در این روش دیسکهای بین دو یا چند مهره برداشته می‌شود. سپس جراح با پیوند استخوان یا پیچ‌های فلزی مخصوص مهره‌ها را در کنار یکدیگر جوش می‌دهد.
- لامینکتومی ستون فقرات، که همچنین به‌عنوان رفع فشار ستون فقرات شناخته می‌شود، لامینا را جدا می‌کند تا اندازه کانال نخاعی بزرگ‌تر شود. این باعث کاهش فشار بر روی نخاع و اعصاب می‌شود.
چگونه می‌توان از درد پایین کمر پیشگیری کرد؟
شما نمی‌توانید از کمردرد ناشی از بیماری یا مشکلات ساختاری در ستون فقرات جلوگیری کنید. اما می‌توانید از آسیب‌هایی که باعث درد پایین کمر می‌شوند جلوگیری کنید.
روش‌های پیشگیری درد پایین کمر عبارت‌اند از:
- حفظ وزن سالم: اضافه‌وزن به مهره‌ها و دیسک فشار وارد می‌کند.
- ماهیچه‌های شکم خود را تقویت کنید: پیلاتس و برخی دیگر از فعالیت‌های ورزشی ماهیچه‌های مرکزی را که از ستون فقرات حمایت می‌کنند، تقویت می‌کنند.
- به روش صحیح اجسام را بلند کنید: برای جلوگیری از صدمات، هنگام بلند کردن بالاتنه خود را نچرخانید و زانویتان را خم‌کنید.
- اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید. نیکوتین باعث تخریب دیسکهای ستون فقرات و همچنین کاهش جریان خون می‌شود.
- روی یک سطح سفت بخوابید.
- روی صندلی‌هایی که پشتی دارند و ارتفاع مناسبی دارند بنشینید.
- از کفش‌های پاشنه‌بلند خودداری کنید.
