نکات مهمی که باید درباره گودی کمر بدانید.

گودی کمر یا لوردوز یکی از شایع‌ترین اختلالات در انحنای ستون فقرات است. ستون مهره‌ها به‌صورت صاف درست نشده است و اصولاً ستون فقرات انسان به شکل S انگلیسی، بنابراین تمام افراد باید گودی کمر داشته باشند اما قوس بیش از‌حد آن می‌تواند دردسرساز باشد. یکی از دلایل برجسته بیشتر کمردردها نیز می‌تواند وجود گودی بیش‌ازحد طبیعی در ستون فقرات باشد. به همین منظور برای حفظ سلامتی و بهداشت کمر باید قوس طبیعیان را هنگام انجام کارهای گوناگون و روزمره حفظ کرد.

در ادامه این مقاله به چیستی گودی کمر، نشانه‌ها، علائم و علت‌های به وجود آمدن آن خواهیم پرداخت.

گودی کمر چیست؟

گودی کمر به معنای انحنای طبیعی و روبه‌داخل قسمت پایین کمر می‌باشد. ستون فقرات به‌طور طبیعی دارای انحنایی بسیار جزئی است که به عملکرد صحیح ستون فقرات کمک می‌کند. نحوه قرارگیری مهره‌های تشکیل‌دهنده ستون فقرات این انحنای طبیعی را تشکیل می‌دهند که یک جزء اصلی در وضعیت قرارگیری بدن است.

گودی و قوس زیاد کمر یا لوردوز وضعیتی است که در آن ستون فقرات داخلی بدن دچار انحنا می‌شود در صورت افزایش یافتن بیش‌ازحد این انحنای ستون فقرات، فشار یا کشش زیادی بر روی سایر نواحی ستون فقرات اعمال می‌شود و درنتیجه این فشار مشکلات بسیار زیادی ازجمله غیر تراز بودن بدن و درد به وجود می‌آیند.

اگرچه تعیین زاویهٔ ” نرمال” گودی کمر خیلی سخت‌تر از چیزی است که انتظار می‌رود اما کم بودن زاویهٔ انحنای گودی کمر نیز مشکلاتی نظیر بدشکلی بدن فشار و درد را در ناحیه‌ی کمر و اطراف به وجود می‌آورد.

نشانه‌های گودی کمر چیست؟

از انواع نشانه‌ گودی کمر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. رانده شدن لگن به‌طرف جلو.
2. به عقب چرخیدن لگن.
3. هیپراکستانسیون یا کشیدگی مفصل ران و مفاصل زانو
4. فرد مدت طولانی قوز داشته است.
5. متمایل شدن سر فرد به جلو.
6. احساس درد طولانی‌مدت در محل اتصال ناحیه به لامبار فرد.‌
7. به عقب خم شدن بالاتنه فرد.

دیگر علائم گودی کمر

 علائم گودی کمر به‌شدت و نوع اختلال بستگی دارد. در ادامه به تعدادی از علائم گودی کمر می‌پردازیم:

•  تنگی و انعطاف‌ناپذیری عضلات همسترینگ

تنگی عضلات همسترینگ موجب عدم تراز لگن می‌شود که همین مورد می‌تواند مشکلات زیادی را به وجود بیاورد که تعدادی از آن‌ها درد کمر، دژنراتیو دیسک، اختلالات عصبی، برآمدگی و پاره شدن دیسک، عضلات گلوتئال و فلکسورهای لگن ضعیف می‌باشند.

• متمایل شدن سر به سمت جلو

 از علائم و نشانه‌های گودی کمر می‌توان به متمایل شدن سر به سمت جلو اشاره کرد که مشکلاتی همچون، سردرد، تنش گردن، خستگی و تحریک‌پذیری و کاهش عملکرد و ظرفیت را به دنبال دارد.

•  برآمده شدن قسمت فوقانی کمر

دیگر نشانه‌ گودی کمر، برآمدگی یا قوز قسمت فوقانی کمر است که موجب مسائل و مشکلات زیادی از قبیل ایجاد قوز، تنگی و انعطاف‌ناپذیری عضلات قفسه سینه و ضعف عضلات بخش فوقانی کمر می‌شود.

• قفسه سینه قیفی

از دیگر نشانه‌های گودی کمر قفسه سینه قیفی شکل می‌باشد که می‌تواند مشکلاتی نظیر کاهش ظرفیت ریه‌ها، مشکل در تنفس و تنگی و انعطاف‌ناپذیری عضلات را به وجود بیاورد.

آیا گودی کمر ارثی است؟

لوردوز یا گودی کمر در حقیقت یک عارضهٔ ارثی است. مشکلاتی که در تراز ستون فقرات و کمر وجود دارند همگی صفات و ویژگی‌های ژنتیکی هستند که به‌صورت نسل به نسل منتقل می‌شوند. اما این بدان معنا نیست که اگر فرد یا والدینان به گودی کمر مبتلا باشد، لزوماً فرزندانش نیز به آن مبتلا خواهند شد اما احتمال انتقال این ژن به نسل بعد وجود دارد.

دلایل گودی کمر یا لوردوزیس چیست؟

دلایل مستقیم یا غیرمستقیم زیادی هستند که می‌توانند در بروز گودی کمر مؤثر باشند، سبک خاصی از زندگی و برخی از عادات، عوامل ژنتیکی و همچنین برای برخی از افراد بیماری‌ها و آسیب‌های فیزیکی نیز می‌توانند موجب تغییراتی در ساختار ستون فقرات شوند که در ادامه به تعدادی از شایع‌ترین دلایل گودی کمر می‌پردازیم:

• وضعیت بد بدن

یکی از شایع‌ترین دلایل گودی کمر وضعیت بد بدن است. وقتی بدن در حالت نشسته است، عضلاتی که در ناحیه کمر قرار دارند ممکن است به خاطر تلاش برای حمایت از ستون فقرات دچار انقباض بیش‌ازحد شوند. این حالت موجب می‌شود که به‌مرورزمان ستون فقرات از تعادل خارج‌شده و در این ناحیه افزایش قوس به وجود بیاید. افرادی که ساعات زیادی را پشت میز می‌گذرانند بیشتر درخطر ابتلا به گودی کمر می‌باشند.

• بلند کردن نادرست اجسام سنگین

شیوه نادرست بلند کردن اجسام سنگین باعث می‌شود فشار زیادی بر کمر تحمیل شود که درنتیجه آن فشار، عضلات و ستون فقرات متحمل آسیب می‌شوند. عضله‌ای که تحت‌فشار زیاد قرارگرفته باشد دچار گرفتگی می‌شود و همین امر منجر به کاهش انعطاف‌پذیری، ایجاد حالت نامناسب در بدن و درد خواهد شد. عضلاتی که دچار گرفتگی می‌شوند با فشار واردکردن بر روی ستون فقرات می‌توانند ساختار آن را تحت تأثیر قرار دهند..

• پوکی استخوان

پوکی استخوان یک بیماری شایع می‌باشد که یکی از دلایل گودی کمر است. در پوکی استخوان فرد دچار کمبود تراکم استخوان است که درنتیجه دارای سیستم اسکلتی ضعیف و مستعد شکستگی، ترک خوردن یا دررفتگی می‌باشد. از طرفی فرد مبتلابه پوکی استخوان، ممکن است بیشتر از قبل مستعد ابتلا به گودی کمر هم باشد؛ زیرا ممکن است ستون فقرات در بخش پایینی کمر دچار فرسودگی شده باشد و برای اینکه بتواند از وزن قسمت فوقانی بدن پشتیبانی کند، یک انحنای غیرطبیعی در ستون فقرات ایجاد کند.

•  چاقی

چاقی که یک بیماری همه‌گیر در جهان است نیز می‌تواند از دلایل گودی کمر باشد. هنگامی‌که بدن دارای مقدار قابل‌توجهی اضافه‌وزن به‌ویژه در ناحیه شکم و باسن باشد، ستون فقرات برای پشتیبانی از وزن اضافه خم می‌شود. بدن برای این‌که فشار بیش‌ازحد وارده به قسمت تحتانی کمر را تحمل کند خود را با افزایش وزن تنظیم می‌کند و ازاین‌رو باعث ایجاد موقعیت وضعی نادرست و ضعیف در ناحیه‌ی کمر می‌شود.

• بارداری

افرادی که در محدودهٔ شکم خود دارای اضافه‌وزن زیادی هستند درخطر بیشتری برای ابتلا به گودی کمر قرار دارند. گودی کمر بیش‌ازحدی که ناشی از بارداری است معمولاً یک اختلال موقتی می‌باشد که در پی تغییر نقطه ثقل بدن به وجود می‌آید. معمولاً درد و گودی غیرطبیعی کمر پس از زایمان از بین خواهد رفت.

•  عدم تحرک

 عدم تحرک کافی علاوه بر بالا بردن احتمال افزایش وزن می‌تواند موجب شود که عضلات هسته‌ای بدن که اطراف شکم و لگن قرار دارند ضعیف شوند. ازاین‌رو که عضلات ضعیف قادر به حمایت ستون فقرات نیستند به‌سادگی موجب می‌شوند این قسمت بیش‌ازحد معمول قوس بردارد.

•  مشکل ستون فقرات

دیگر مشکلات اساسی ستون فقرات ازجمله کیفوز، اسپوندیلولیستزیس و دیسک در بعضی موارد می‌توانند از دلایل گودی کمر باشند.

• دیسکت یا التهاب دیسک

دیسکت نوعی عفونت و التهاب در دیسک‌های ستون فقرات می‌باشد که معمولاً توسط ویروس ایجاد می‌شود دیسکایتیس می‌تواند یکی از دلایل گودی کمر باشد که معمولاً این وضعیت موقتی است.

درمان گودی کمر

متناسب با دلایلی که موجب گودی کمر در فرد می‌شوند درمان‌های گوناگونی به کار می‌روند.

ممکن است به این منظور که علائم دردناک گودی کمر را از بین ببرند درمان را با تجویز داروهای مسکن و ضدالتهاب شروع کند.

اگر دلیل گودی کمر چاقی باشد، معمولاً بیمار را به سمت یک برنامه کاهش وزن راهنمایی می‌کند. افراد برای تقویت عضلات هسته بدن در کنار رژیم غذایی می‌توانند ورزش و حرکات کششی را نیز انجام دهند.

درصورتی‌که فرد به علت گودی کمر، دچار عوارض و ناراحتی شدید باشد، باید به‌منظور تقویت عضلات و افزایش دامنهٔ حرکتی، به فیزیوتراپی مراجعه کرده و اقدام به انجام تمرینات فیزیوتراپی کند.

معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی

اگر در گودی کمر دوران کودکی تشخیص داده شود، در این صورت باید برای جلوگیری از پیشرفت این وضعیت از کمربند طبی استفاده شود.

در موارد شدید گودی کمر که هیچ‌یک از درمان‌ها بر روی آن نتیجه‌بخش نیست، نیازمند عمل جراحی هستیم. طی این عمل جراحی، ستون فقرات توسط میله‌های فلزی یا پیچ و پلاک صاف‌شده و همچنین ممکن است در طول عمل جراحی برای بهبود بخشیدن به رشد و استحکام ستون فقرات پیوند استخوان انجام شود.