آیا تا به حال برای شما هم پیش آمده که به هنگام خستگی، برای رفع خستگی بدن خود را کش و قوس دهید و قولنجش را بشکنید؟ این عادت، کار چندان درستی نیست؛ زیرا باعث آسیب‌های جبران ناپذیری به بدن شما می‌شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا برایتان بگوییم قولنج چیست؟! و شکستن همیشگی آن چه عوارضی می‌تواند داشته باشد؟!
قولنج چیست؟!
قلنج دو تعریف متفاوت دارد. در تعریف ابتدایی آن، در گذشته زمانی‌که بخشی از بدن دچار شکستگی و درد می شد می‌گفتند که قولنج کرده است.
در تعریف دوم باید بگوییم، امروزه از این اصطلاح درباره اسپاسم و یا گرفتگی قسمتی از عضلات بدن استفاده می‌شود که اغلب این گرفتگی‌ها به ستون فقرات و عضلات گردن مربوط می‌شود.
در واقع این روزها افراد شکستن قولنج را زمانی انجام می‌دهند که در عضلات خود احساس درد و خستگی می‌کنند، با فشار آوردن به ناحیه مربوطه باعث شکستن قلنج شده و احساس راحتی می‌کنند.
البته شایان ذکر است که گرفتگی عضلات امری طبیعی است و همه‌ی انسان‌ها در طول عمر به آن دچار خواهند شد. علت این امر عواملی نظیر: کم آبی، استفاده زیاد و طولانی مدت از عضلات، آسیب دیدگی جسمی و کمبود مواد معدنی و…. می‌باشد.
وقتی قولنج خود را می‌شکنیم چه اتفاقی رخ می‌دهد؟!
وقتی قولنج خود را می‌شکنید شما در حقیقت فشار درون توده‌ی پر از مایعی که میان مفصل هایتان وجود دارد را تغییر می‌دهید.
جایی که قولنجش را می‌شکنید همان مفصل‌های شما است که دو استخوان را به وسیله‌ی چیزی به نام پوشینه مفصلی به یکدیگر متصل می‌کنند. پوشینه مفصلی مملوء از یک مایع است تا جلوی ساییده شدن استخوآن‌ها به یکدیگر گرفته شود.
وقتی قولنج خود را می‌شکنید، در حقیقت استخوآن‌ها را اندکی از هم دور می‌کنید، مسأله‌ای که باعث تغییر فشار درون پوشینه مفصلی می‌شود. این تغییر در فشار موجب تشکیل یک حباب گازی می‌شود که عامل همان صدایی است که هنگام شکستن قولنج شنیده می‌شود.
به همین دلیل است که شما قولنج یک مفصل را دو بار متوالی نمی‌توانید بشکنید!! در حقیقت باید صبر کنید تا آن حباب‌های گازی دوباره در مفصل مورد نظر تشکیل شوند تا بتوانید آن‌ها را مجدد بترکانید. به طور کلی این فرآیند نزدیک به ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.
اما یک نکته اساسی در اینجا وجود دارد؛ بیشتر پزشکان بر این عقیده هستند که شکستن مداوم قولنج می‌تواند نشانه یک بیماری اعصاب و روان باشد. اگر این عمل به صورت مداوم تکرار شود می‌تواند باعث شود شانس ابتلا بیماری‌هایی نظیر ام اس و پارکینسون در فرد بالا رود. بنابراین نتیجه می‌گیریم که شکستن قولنج دارای عوارض است. ولی شاید از خودتان بپرسید چه عوارضی؟! با ما همراه باشید تا عوارض آن را باهم مرور کنیم.
عوارض شکستن قولنج
اکثر پزشکان معتقد هستند که شکستن قولنج می‌تواند یکی از عوارض ابتلا شدن شما به آرتروز باشد. البته در این رابطه اتفاق نظر بین متخصصین همچنان وجود ندارد!
زمانی که شما دچار کاهش فشار عضلانی و لرزش دست و پا در سنین بالا می‌شوید و لرزش اندام‌های شما به دلیل اختلال در ارتباط گیرنده‌ها و عضلات به وجود می‌آید، باعث می‌شود که شما دچار کاهش تمرکز و کنترل حرکت دقیق و کاهش ثبات مفصلی شوید.
در حقیقت، شما با کشیدن بیش از اندازه مفصل‌های بدن کاری می‌کنید که بافت‌های اطراف مفاصل مانند عضلات، رباط‌ها و تاندون‌ها دچار آسیب‌های جدی و جبران ناپذیری شوند.
از دیگر خطرات جدی که منجر به شکستن قولنج می‌شوند، آسیب دیدن شریآن‌های تغذیه‌کننده مغز و سایش تدریجی مهره‌ها می‌باشند.
شکستن قولنج چه زمانی احتمال آرتروز را بیشتر می‌کند؟
موارد زیر خطر ابتلا به آرتروز را افزایش می‌دهد:
- وجود آسیب مفصلی از قبل
- چاقی یا اضافه وزن
- مسن بودن
- سابقه خانوادگی ابتلا به آرتروز
- خانم بودن
آیا پارکینسون از عوارض جدی قولنج شکستن است؟!
آیا واقعا شکستن قولنج در دوران میانسالی و سالمندی بیماری پارکینسون را به همراه دارد؟ با ما همراه باشید تا با برسی بیماری پارکینسون و توضیحاتی در رابطه با آن به پاسخ این سوال برسیم.
این بیماری پس از آلزایمر معمول ترین بیماری مخرب اعصاب به شمار می رود! به طور مختصر می توان گفت بیماری پارکینسون یکی از انواع بیماری های نورولوژیک است. بیماری پارکینسون نوعی اختلال پیشرونده سیستم عصبی است که بر روی حرکت تأثیر می‌گذارد. علائم به تدریج شروع می‌شود و گاهی اوقات تنها با یک لرزش کوچک در یک دست، که فرد به سختی متوجه آن می‌شود، آغاز می‌شود. علاوه بر لرزش‌ها که بسیار رایج هستند، این اختلال معمولا باعث خشکی یا کند شدن حرکت نیز می‌شود. در این بیماری، بیمار به تدریج قوای جسمانی و روحی خود را به طور کامل از دست می‌دهد.
دررابطه با سبب شناسی این بیماری نیز باید گفت، در بیماری پارکینسون سلول‌های عصبی خاصی (نورون ها) در مغز به تدریج تخریب می‌شوند و از بین می‌روند. بسیاری از این علائم به دلیل از بین رفتن نورون‌هایی است که یک پیام رسان شیمیایی در مغز شما بنام دوپامین تولید می‌کنند. هنگامی که سطح دوپامین کاهش می‌یابد باعث فعالیت غیرطبیعی مغز می‌شود و علائم بیماری پارکینسون پدیدار می‌شود.
پس با توجه به این موضوع که پارکینسون یک اختلال مغزی است و در شاخه بیماری‌های مغز و اعصاب قرار می‌گیرد، نمی‌تواند رابطه‌ای با شکستن قولنج داشته باشد و اگر هم عده‌ای می‌گویند شکستن قولنج زمینه لرزش دست را در دوران سالمندی فراهم می‌کند، این لرزش هیچ ربطی به پارکینسون ندارد؛ هرچند این موضوع هم نیاز به بررسی‌های بیشتر دارد چون در محافل علمی بحث درباره آن کم نیست و تنها براساس نتایج چند تحقیق محدود در دنیا پزشکان روی این ارتباط تاکید کرده‌اند.
چگونه این عادت را ترک کنیم؟!
اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که به شکستن قولنج در قسمت‌های مختلف بدن خود، به خصوص انگشتان‌تان، عادت کرده‌اید؛ باید قبل از شکستن آن‌ها، عوارضش را به یاد بیاورید.
همچنین برای ترک این کار، ما می‌خواهیم به شما چند حرکت ورزشی آموزش بدهیم که با انجام دادن آن‌ها می‌توانید این عادت خود را به مرور زمان ترک کنید:
- به افراد توصیه می‌شود در هر ساعت 55 دقیقه که به فعالیت خود ادامه می‌دهند و 5 دقیقه استراحت کنند و حرکات کششی نرم و مخالف انجام دهند برای مثال اگر در هنگام فعالیت تمام ساعت موس کامپیوتر به دست دارند، در زمان استراحت دست خود را صاف کنند تا حالت عکس ایجاد شود.
- برای رفع گرفتگی عضلات خود به انجام ورزش‌های کششی بپردازید و با یک برنامه‌ریزی منظم عضلات خود را تقویت کرده و میزان انعطاف‌پذیری آن‌ها را افزایش دهید. از طرفی احتمال دارد پس از فعالیت‌های کششی همچنان احساس شکستن قلنج داشته باشید؛ که دلیل آن به خاطر این است که حرکات ورزشی خود را به درستی انجام نداده‌اید.
پس لازم است در حین ورزش کردن به چند نکته توجه کنیم:
- پیش از هرچیزی، قبل از شروع ورزش سنگین روزانه، بدن خود را به کمک انجام حرکات سبک و نرمش‌ها، به خوبی گرم کنید.
- در حین ورزش، نوشیدن آب را فراموش نکنید زیرا این‌کار از خشک شدن بدن شما جلوگیری می‌کیند.
- از مایعات مقوی، در جهت رفع اختلالات الکترولیتی بدن، کمک بگیرید.
- با توجه به ورزش‌هایی که انجام می‌دهید، یک رژیم غذایی مناسب برای خود انتخاب کنید تا کالری مورد نیاز بدن‌تان را تامین کند.
- پس از اتمام ورزش، ابتدا بدن‌تان را سرد کرده سپس یه ورزش‌تان پایان بدهید.
در نهایت اینکه…
در نهایت اینکه، شاید شکستن قولنج به شما در رفع خستگی روزمره‌تان کمک کند؛ اما همانطور که در مقاله ذکر شد، می‌تواند عوارضی را در طولانی مدت برای شما به دنبال داشته باشد.
بنابراین اگر تا به امروز شکستن قولنج برای اعضاء مختلف بدن‌تان جزو عاد‌ت‌هایتان بوده و این کار را برای اطرافیان‌تان هم انجام می‌داید، بهتر است که این عادت را ترک کرده و بیشتر به فکر سلامتی خود باشید.
نکته دیگری که لازم است در انتهای این مطلب به آن اشاره کنیم، این است که علاوه بر تمرین‌ها و حرکات کششی که در جهت ترک عادت شکستن قولنج خود انجام می‌دهید، می‌توانید از روش ماساژ درمانی هم که به رفع گرفتگی عضلات کمک می‌کند هم استفاده کنید.
