استئوپاتی (osteopathy) چیست؟

استئوپاتی یا استخوان درمانی در سال 1874 برای اولین بار توسط یک پزشک و جراح به نام اندرو تیلور استیل (Andrew Taylor Still) که سه فرزند خود را بر اثر مننژیت ستون فقرات از دست داده و از پزشکی رایج ناامید شده بود، معرفی شد.

 استیل اعتقاد داشت که سلامت و بیماری بدن بطور گسترده‌ای به عملکرد مکانیکی و استحکام استخوان‌ها، عضلات و مفاصل بستگی دارد. برهمین اساس، شیوه علمی جدیدی از پزشکی به نام استئوپاتی برگرفته از دو واژه یونانی Osteo به معنی استخوان و pathos به معنی رنج از بیماری، شکل گرفت و در سال 1892 مدرسه آمریکایی استئوپاتی بنام کالج Kirksville برای آموزش و مطالعه این روش، بنیانگذاری شد.

اصول فلسفه استئوپاتی

فلسفه استخوان درمانی ۴ اصل اساسی دارد:

1. هر ساختاری در بدن شما از عملکرد کلی بدن شما پشتیبانی می‌کند.
2. جریان طبیعی مایعات بدن شما (به عنوان مثال مایعات لنفاوی، عروقی و عصبی) باید در تعادل نگه داشته شده و حفظ شود.
3. سیستم‌های فیزیکی، عاطفی، اجتماعی، معنوی و شناختی بدن شما به صورت جداگانه عمل نمی‌کنند. آنها با هم در ارتباط هستند و باید برای تامین سلامتی شما به طور هماهنگ عمل کنند.
4. بدون وجود محدودیت در سیستم‌های بدن، بدن به خودی خود قادر به بهبودی خود می‌باشد.

نحوه درمان آسیب های ناگهانی در عید نوروز 

کاربردهای استئوپاتی

مشکلات رایجی که توسط استئوپاتی تحت درمان قرار می‌گیرند در گروه‌های سنی مختلف، متفاوت است. لازم به ذکر است که تحقیقات علمی بسیار کمی در زمینه استئوپاتی برای نوزادان و کودکان انجام شده است. بیشتر به این دلیل که متخصصان استئوپاتی منابع لازم برای انجام تحقیقات در مقیاس وسیعی را ندارند.

با این وجود درمان استئوپاتی معمولاً برای نوزادان و کودکان انجام می‌شود. مراقبین استئوپاتی هرگز ادعا نمی‌کنند که مشکلاتی که در ادامه آمده است را درمان می‌کنند؛ چرا که نقش استئوپات این است که تنش جسمی در بدن که ممکن است با مشکلات کودکی شایع همراه باشد را از بین ببرد.

استئوپاتی در نوزادان

در درمان استئوپاتی برای نوزادان به هیچ وجه فشاری بیشتر از فشاری که هنگام نگه داشتن یا لباس پوشاندن به نوزاد استفاده می‌شود، به کار نمی‌رود و در تمام مدت با هدف راحت و آرام نگه داشتن کودک صورت می‌گیرد.

• نگرانی‌های مربوط به شکل سر/ ترتیکولیس:

استئوپات از موقعیت وضعی خاص بدن در حین معالجه استفاده می‌کند و برای بهبود انعطاف پذیری گردن و کاهش ارجحیت دراز کشیدن با سر روی یک طرف، ورزش‌های خانگی مورد نیاز را برای شما تجویز می‌کند.

• عدم تعادل وضعیتی با استئوپاتی:

 این تکنیک می‌تواند به هر بخشی از بدن که دچار عدم تقارن است، بپردازد. استئوپات از موقعیت وضعیی خاص بدن در طول درمان استفاده می‌کند و تمرینات خانگی خاصی را تجویز می‌کند.

• عدم استقرار با استئوپاتی:

عدم استقرار می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد. در این زمینه نقش استئوپات، شناسایی و آزادسازی هر ناحیه دچار تنش یا فشار جسمی است که ممکن است در ایجاد ناراحتی‌های جسمی و ناپایداری‌های بعدی موثر باشد.

• استخوان درمانی برای ریفلاکس/ قولنج:

 این مسئله نیز می‌تواند عوامل متعددی داشته باشد و مراقبان استئوپاتی نیز ادعا نمی‌کنند که این مشکلات را درمان می‌کنند. نقش استئوپات‌ها شناسایی و آزاد کردن هر ناحیه دچار تنش جسمی یا فشار در بخش فوقانی گردن و قفسه سینه است که ممکن است با ریفلاکس و قولنج همراه باشند.

• مشکلات تغذیه‌ای/ آزاد کردن گره لب و زبان:

استئوپات وضعیت بدن را بررسی می‌کند، اما به طور خاص به موقعیت وضعی، حرکت بخش فوقانی گردن و فک، استفاده از گونه‌ها و لب‌ها و زبان توجه می‌کند. ممکن است استئوپات دستکش بپوشد و قسمت داخلی دهان کودک را ماساژ دهد، یا در حین درمان از موقعیت وضعی خاص بدن استفاده کرده و تمرینات خانگی تجویز کند. تمام درمان‌ها با هدف راحت و آرام نگه داشتن کودک در تمام طول جلسه درمانی انجام می‌گیرند.

• استئوپاتی برای یبوست:

یبوست می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی باشد. نقش استئوپات، شناسایی و آزادسازی تمام نواحی دچار تنش جسمی یا فشار از طریق لگن و پایین شکم است که ممکن است احتقان بافت در آنها وجود داشته و در ایجاد یبوست نقش داشته باشند. ممکن است تمرینات خانگی نیز تجویز شوند.

• عفونت تنفسی مکرر:

 برونشیولیت، یک عفونت شایع در قفسه سینه کودکان خردسال است که ناشی از عفونت ویروسی در ریه‌ها می باشد. این بیماری معمولاً در نوزادان زیر شش ماه اتفاق می‌افتد اما گاهی تا ۱۲ ماهگی نیز رخ می‌دهد.

 اگرچه استئوپاتی ادعا نمی‌کند که علائم حاد برونشیت را درمان می‌کند؛ اما معمولاً استئوپات‌ها کودکانی را تحت درمان قرار می‌دهند که دوره‌های مکرر برونشیولیت را تجربه می‌کنند و شدت آن آنقدر زیاد است که باعث بستری شدن آنها در بیمارستان می‌شود.

استخوان درمانی در کودکان نوپا و بچه‌های بزرگتر

• تاخیر در مهارت‌های حرکتی درشت:

همه کودکان با سرعت‌های متفاوتی رشد می‌کنند. سینه خیز رفتن با تاخیر یا نامتقارن بودن آن یا تاخیر در راه رفتن، نگرانی‌های شایعی درباره سلامت کودکان ایجاد می‌کند. در اینجا نقش استئوپات‌ها، درک نمای بازتاب شده از وضعیت اولیه کودک و شناسایی و آزادسازی هرگونه نواحی دچار تنش فیزیکی یا فشار است که ممکن است یادگیری یک مهارت حرکتی خاص را برای کودک دشوار کند.

• استئوپاتی برای آسم:

 آسم یک بیماری شایع است که در اثر باریک شدن مجرای کوچک هوا در ریه‌ها ایجاد می‌شود. این باریک شدن به این دلیل اتفاق می‌افتد که مجرای هوا متورم و ملتهب می‌شود و نفوذ هوا سخت شده، باعث خس خس سینه، سرفه و مشکلات تنفسی می‌شود. تحقیقاتی وجود دارند که اثر درمانی استئوپاتی برای آسم در کودکان را پشتیبانی می‌کنند. با این وجود آزمایشات بالینی بیشتری برای تایید کامل احتیاج است.

 در کودکان مبتلا به آسم متوسط تا شدید، موقعیت وضعی خاصی برای جبران وضعیت وجود دارد که  شامل بلند کردن سر (حمل سر به سمت جلو)، کاهش پروترکشن تیغه‌های شانه (بالا بردن و گرد کردن شانه)، کاهش انبساط دیواره قفسه سینه و کوتاه کردن عضلات در بازوها، بخش پشتی تنه و بخش پایینی خلفی اندام‌ها می‌باشد.

نقش استئوپات، شناسایی و آزادسازی هرگونه حرکت جبرانی، تنش جسمی یا فشاری است که از طریق قفسه سینه‌ها، ستون فقرات ناحیه قفسه سینه، عضلات جانبی تنفسی، بخش فوقانی گردن و فک به وجود می‌آید. همچنین ممکن است تمرینات تنفسی از طریق دهان و بینی برای انجام در خانه تجویز شود.

• حرکت پنجه‌های پا به سمت داخل/ قرار گرفتن پنجه‌های پا به سمت خارج:

حرکت پنجه‌های پا به سمت داخل، زمانی است که در هنگام راه رفتن، پاها به سمت داخل حرکت می‌کنند. این بیماری از کودکی شایع است و ممکن است در بزرگسالی نیز وجود داشته باشد. در صورتی که یکی از مشکلات زیر را دارید، شاید بهتر باشد به استئوپات مراجعه کنید:

• اگر این مشکل باعث سکندری خوردن در هنگام راه رفتن می‌شود و مشارکت در فعالیت‌ها را تحت تاثیر قرار می دهد
• در صورتی که این مشکل باعث انعطاف ناپذیری و سفتی پاها شده یا دردناک است و یا به مرور زمان بهتر نمی‌شود

در این مورد، نقش استئوپاتی شناسایی عواملی که باعث ایجاد چرخش متاتارسال پنجه‌ها (چرخش پا به سمت داخل)، پیچ خوردگی داخلی استخوان درشت نی (چرخش بخش پایینی پا) یا پیچش داخلی استخوان ران (چرخش ران) می‌شوند و آزاد کردن نواحی که درگیر جبران تنش جسمانی یا فشار در لگن و اندام‌های تحتانی هستند، است.

• استئوپاتی برای دردهای شکم:

درد شکم می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد؛ بنابراین استئوپاتی ادعا نمی‌کند که به تنهایی درد شکم در کودکان را درمان می‌کند. نقش متخصص استئوپاتی، درک عواملی است که به طور بالقوه می‌تواند باعث ایجاد درد شکم در کودکان شوند (رژیم غذایی، سابقه پزشکی، سابقه خانوادگی و غیره). استئوپاتی همچنین وظیفه شناسایی و آزاد سازی هرگونه نواحی درگیر تنش جسمانی یا فشار در شکم را دارد که ممکن است باعث انواع مختلف درد شکم شوند. مراجعه به یک متخصص تغذیه یا رژیم غذایی برای اصلاح رژیم غذایی خود نیز ممکن است در برخی موارد توصیه شود.

استئوپاتی در زنان باردار

• بی‌ثباتی لگن
• درد ناحیه شرمگاهی
• درد بخش پایینی کمر/ درد لگن
• درد تونل کارپال/ درد مچ دست
• سیاتیک
• درد شانه/ گردن
• آماده شدن برای وضع حمل
• ماساژ القایی- همراه با رایحه درمانی ما
• تسکین با تخلیه سیستم لنفاوی و مایعات آن
• بهبودی پس از زایمان

استئوپاتی در بزرگسالان

• درد بخش پایینی کمر یا سیاتیک
• درد گردن و سردرد
• نگرانی‌های مربوط به موقعیت وضعی بدن
• درد لگن، زانو، مچ پا و پا
• درد تونل کارپال/ ساعد و مچ دست/ RSI
• درد شانه
• درد فک
• آسم
• مشکلات گوارشی
• رگ به رگ شدگی شدید مفصل/ آسیب‌های ورزشی
• مدیریت درد مزمن
• توان یابی پس از عمل جراحی

تکنیکهای مختلف استئوپاتی

در ادامه با برخی از تکنیک‌های درمان دستی که بیش از همه توسط متخصصین استخوان درمانی به منظور تشخیص و درمان اختلالات فیزیکی، به کار می‌رود آشنا می‌شوید:

• تکنیک بافت نرم استئوپاتی

تکنیک بافت نرم معمولا برای عضلات اطراف ستون فقرات انجام می‌شود و شامل کشش‌های ریتمیک، فشار عمقی و تراکشن (کشش مهره‌ها) می‌شود. هدف از انجام این تکنیک، به حرکت در آوردن مایعات تجمع‌یافته در بافت و شل کردن عضلات منقبض و بافت‌های میوفاسیال (بافت‌های فیبروزی) در برخی اختلالات خاص است.

• تکنیک آزادسازی میوفاسیال

آزادسازی میوفاسیال عمدتا برای درمان بافت‌های میوفاسیال یا زیرپوستی طراحی شده است. با استفاده از تکنیک آزادسازی مستقیم میوفاسیال بافت‌های جداساز زیرپوستی درگیر می‌شوند؛ بدین صورت که فشاری ثابت بر بافت زیر پوستی اعمال می‌شود و این فشار تا زمانی که آزادسازی رخ دهد، حفظ می‌شود.

• استئوپاتی جمجمه

در داخل جمجه یک بافت پوششی در اطراف مغز وجود دارد که دورا یا شامه نام دارد. این غشا تا پایین ستون فقرات و تا استخوان دنبالچه، ادامه دارد و اطراف نخاع را نیز پوشش می‌دهد و از سیستم عصبی مرکزی بدن محافظت می‌کند. استخوان درمانی جمجمه یک تکنیک درمان دستی بسیار ملایم است که در آن با استفاده از ضربات ریتمیک به جمجمه برای تاثیر بر غشای شامه استفاده می‌شود و این تکنیک موجب بهبود سلامتی کلی فرد مخصوصا ناحیه سر و ستون فقرات می‌شود.

• تکنیک لنفاتیک استئوپاتی

تکنیک لنفاتیک به منظور بهبود جریان لنف در سیستم لنفاوی بدن طراحی شده است و می‌تواند به منظور درمان عفونت‌های ریوی و تنفسی فوقانی و تحتانی به کار رود. این تکنیک موجب افزایش فشار منفی بر روی قفسه‌ی سینه می‌شود و بدین ترتیب به سیستم ایمنی بدن برای حرکت دادن مایع لنف کمک می‌کند.

• تکنیک فشاری استئوپاتی

در تکنیک فشاری، پزشک متخصص از فشارهایی کوتاه اما پر قدرت برای بازیابی برخی حرکات خاص مفصلی استفاده می‌کند. با استفاده از این تکنیک دامنه‌ی حرکتی نرمال مفصل بازیابی می‌شود و رفلکس‌های عصبی به حالت عادی باز میگردد. این تکنیک می‌تواند علائم ناشی از برخی اختلالات فیزیکی، تغییرات بافتی، عدم تقارن فیزیکی، محدودیت دامنه حرکتی و خشکی و گرفتگی عضلات را کاهش داده و یا در مواردی کاملا برطرف کند.

• تکنیک انرژی عضلانی

در این روش درمان دستی از بیمار خواسته می‌شود که با استفاده از عضلات خود حرکاتی را در یک جهت کاملا مشخص و در یک موقعیت دقیق حرکت دهد و درمانگر نیز در جهت مخالف حرکت بیمار، به بدن او فشار وارد می‌کند. هدف از انجام این کار بازیابی حرکت‌پذیری مفاصل، برطرف کردن آسیب بافت‌ها و عضلات و ایجاد تقارن در بدن و بهبود عملکرد جسمانی است.

• کشش مخالف استئوپاتی

در روش کشش مخالف که یکی از روش‌های درمان دستی است، درمانگر بدن بیمار را در جهتی حرکت می‌دهد که بر اثر آسیب یا بیماری دچار گرفتگی شده و بیمار نمی تواند خودش آن حرکت را انجام دهد. درمانگر تا حدی بدن بیمار را حرکت می‌دهد که بیمار احساس راحتی می‌کند. این تکنیک برای بهبودی اختلالات بسیار حاد یا بسیار خفیف به کار می‌رود و معمولا به صورت ترکیبی و همراه با سایر تکنیک‌ها انجام می‌شود.

سوالات رایج در مورد استئوپاتی

استئوپاتی به چند جلسه درمانی نیاز دارد؟

این موضوع بستگی به شرایط خاص شما دارد. به طور کلی شما باید بعد از یک یا دو جلسه‌ی درمانی، انتظار دیدن تغییراتی را در علائم خود داشته باشید. بیماری‌های مزمن که مدت زمان طولانی سابقه داشته‌اند، ممکن است به تعداد جلسات درمانی بیشتری نیاز داشته باشند.

آیا استئوپاتی دردناک است؟

متخصصین استخوان درمانی تمامی تلاش خود را می‌کنند تا درمان شما تا جای ممکن بدون درد باشد، اما با این حال ممکن است در حین انجام درمان و کمی بعد از آن، درد و ناراحتی جزئی داشته باشید.

هزینه هر جلسه درمانی استئوپاتی چقدر است؟

هزینه‌ی هر جلسه‌ی درمانی با توجه به نوع تکنیک مورد استفاده و مهارت‌های هر یک از پزشکان، متفاوت است البته شما می‌توانید برای اطلاع از هزینه‌های مربوط به استئوپاتی، مقاله‌ی هزینه استئوپاتی چقدر است؟ را مطالعه کنید.