نکات مهم فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر+تمرین بعد از عمل

فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر در راستای به دست آوردن بهترین نتیجه از جراحی و کاهش عوارض آن و فعال شدن شخص اهمیت بالایی دارد. در واقع ورزش‌ها اصلاحی و فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر جزیی جدایی‌ناپذیر از فرایند درمان است. در نظر داشته باشید که بعد از بهبود بعد از جراحی دیسک کمر شاید تا شش ماه هم نیاز به زمان داشته باشد و شخص در این زمان باید به خدمات فیزیوتراپی و توان‌بخشی نیاز دارد. فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر باید با یک برنامه دقیق برای کمک به تسکین درد و برگرداندن شخص به زندگی روزمره‌اش انجام شود. در این مقاله از کلینیک تخصصی فیزیوتراپی سایا به بررسی نکات مهم فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر و معرفی ورزش‌های اصلاحی بعد از تمرین پرداخته‌ایم که امیدواریم برای شما مفید واقع شود.

جراحی دیسک کمر

ترجیح اولیه برای درمان دیسک کمر همواره یک راه غیر تهاجمی و بدون جراحی است. البته با توجه به شدت و شرایط دیسک و کارآمدی درمان‌های فیزیوتراپی، ممکن است جراحی انجام دهد. اگر درمان‌های غیرتهاجمی کارساز نبودند، پزشک‌ با تصویربرداری سی‌تی‌اسکن و اشعه ایکس، به صورت واضح دیسک کمر آسیب دیده و بافت‌ها و اعصاب اطراف آن را بررسی و روش جراحی مناسب برای شخص را انتخاب می‌کند. رایج‌ترین روش‌های جراحی‌های دیسک کمر می‌توان به دیسککتومی‌، لامینوتومی‌، تعویض دیسک و فیوژن ستون فقرات می‌باشند که استفاده از هرکدام منوط به نظر پزشک جراح شخص می‌باشد.

عوارض جراحی دیسک کمر

به هر حال جراحی دیسک کمر یک روش تهاجمی است و عوارضی به همراه خواهد داشت. البته عوارضی جراحی هر شخص ممکن است متفاوت است. بهتر است هر کس که قصد انجام جراحی دیسک کمر دارد، ریسک و عوارض احتمالی را از پزشک بپرسد. به هر حال جراح هم در طول عمل تمام تلاشش را می‌کند که شخص با عوارض کم‌تری روبه‌رو بشود. ممکن است زخم جراحی ستون فقرات نیز دچار عفونت بشود که در این صورت باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کند. اگر جراحی باز روی کمر انجام شده باشد، شخص باید اطراف زخم و بانداژ را به دقت تمیز کند. تا کشیدن بخیه هم باید از برخورد آب به آن جلوگیری کرد. همین‌طور یک بافت اسکار کوچک روی ستون فقرات به یادگاری باقی خواهد ماند.

عوارض احتمالی جراحی دیسک کمر

• عفونت سینه و زخم جراحی
• وجود لخته خون
• قرمزی، درد و ورم ناحیه جراحی
• محدود شدن دامنه حرکتی
• خون‌ریزی در حین جراحی
• آسیب‌دیدگی بافت‌ها
• نشت مایع نخاعی که باید در حین جراحی برطرف شود

اگر بعد از گذشت مدتی از جراحی علایم دیسک کمر دوباره بازگردند، به معنی لرزش یک دیسک است و احتمالاً به یک جراحی دیگر نیاز باشد. اگر شخص بعد از جراحی دچار تب ، ضعف، درد شدید و از این قبیل مشکلات بشود، باید زود به پزشک اطلاع بدهد تا به مشکل خاصی دچار نشود.

اهمیت فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر

فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر یکی از موارد خیلی مهم و با اهمیت در روند درمان است. شخص بعد از عمل قطعاً دچار درد و محدودیت حرکتی خواهد شد که راه چاره آن فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر است. شاید وقتی بعد از جراحی کمی از درد شخص کاسته می‌شود، او تصور کند که کار تمام شده است. در صورتی که عضلات و اعصاب ستون فقرات پیچیدگی‌های خاصی دارد و به فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر در راستای توان‌بخشی و بازیابی قدرت حرکتی نیاز است. تجربه ثابت کرده که فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر کمک بزرگی به عملکرد ستون فقرات و رهایی از درد است.

هدف فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر

در واقع هدف از فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر مدیریت درد و از بین بردن التهاب‌هاست که در مرحله بعد با بیش‌تر شدن دامنه حرکتی شخص همراه است. فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر به تقویت عضلات کمر و رفع اسپاسم نیز کمک می‌کند و می تواند باعث افزایش انعطاف‌پذیری و اصلاح وضعیت بدن و نحوه حرکت بدن به طوری که فشار کم‌تری به ستون فقرات و کمر وارد شود. به هر حال فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر تا جایی ادامه پیدا می‌کند شخص توانایی فعالیت عادی و روزمره‌اش را به دست بیاورد.

در واقع بعد از عمل، شخص باید کم‌کم به فعالیت‌های روزانه‌اش بازگردد و به‌تدریج فعالیتش را زیادتر کند. چون در ابتدا شاید شخص برای کارهای ساده هم نیاز به کمک داشته باشد و خیلی زود خسته شود یا نتواند یک کار ساده را هم انجام دهد. در واقع فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر باعث کنترل و مدیریت علائم و آماده شدن فرد برای بازگشت به زندگی عادی و انجام فعالیت‌های گوناگون می‌شود.

راه های کنترل درد بعد از جراحی دیسک کمر

این تصور که با عمل جراحی دیسک کمر درد همان موقع از بین می‌رود کاملاْ اشتباه است. در دو هفته و حتی ماه اول بعد از جراحی ممکن است شخص دردهایی را تجربه کند. بهترین راه تسکین این دردها استراحت و در برخی موارد استفاده از مسکن‌های بدون نسخه مثل ایبوپروفن است.

نحوه رانندگی بعد از جراحی

فرد بهتر است بعد از جراحی دیسک کمر تا مدتی برای رانندگی صبر کند تا سلامتی کاملش را به دست بیاورد. بهتر است یک ماه و نیم الی دو ماه بعد از عمل شخص از رانندگی خودداری کند. شاید در حالت عادی رانندگی سخت به نظر نیاید، اما مسئله این است که حرکت‌های ناگهانی مثل ترمز یا پیچیدن یهویی که برای شخص خطرناک است. همچنین ممکن است شخص برای تسکین درد از داروهای مسکن و خواب‌آور استفاده کند که همین‌ها نکاتی هستند که باعث می‌شوند تا شخص مدتی از رانندگی اجتناب کند.

فعالیت و حرکت بعد از جراحی دیسک کمر

درست است که شخص بعد از جراحی دچار محدودیت حرکتی می‌شود و نیاز به استراحت دارد، اما لازم است بدانید که شخص باید فعالیت و حرکت نیز داشته باشد تا توانایی حرکتی‌اش را نیز دوباره به دست بیاورد. در واقع حرکت داشتن و فعالیت‌های آرام می‌تواند باعث توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر برای شخص بشود. یکی از مواردی که در راستای توان‌بخشی و به دست آوردن قدرت عضلات کمر و جلوگیری از سفتی و خشکی آن‌ها به شدت توصیه می‌شود، انجام تمرین فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر می‌باشد. همچنین فرد تا ۶ هفته و در کل زندگی بعد از عمل دیسک کمر بهتر است از بلند کردن اجسام سنگین، چرخش ناگهانی و خم شدن زیاد اجتناب کند. فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر می‌تواند باعث شود شخص تواناییش را به دست بیاورد و به عملکرد عادیش بازگردد.

مرخصی بعد از جراحی دیسک کمر

در نظر داشته باشید افراد بعد از جراحی باید حداقل  تا ۱ ماه و نیم مرخصی بگیرند. البته با توجه به شغل طرف و اگر شامل کارهای سنگین و رانندگی بشود، بهتر است حداقل ۳ ماه مرخصی بگیرد تا روند درمان تکمیل بشود. البته بهتر است با توجه با شرایط شخص، پزشک جراح این مدت را تعیین کند. نکته قابل توجه این‌ است که هرچه شخص زودتر به سر کارش بازگردد، از آزرده شدن توسط احساس تنهایی و افسردگی نیز دور می‌ماند.

شروع  فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر

درست است که استراحت یکی از ملزومات بعد از جراحی کمر است اما این که شخص هرچه زودتر شروع به حرکت کند تا دچار گرفتگی و سفتی عضله نشود هم در فرایند درمان بسیار مهم است. شخص از همان هفته‌ی اول بعد از جراحی باید به سراغ فیزیوتراپیست برود تا توان‌بخشی و فیزیوتراپی را آغاز کند. فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر با حرکات ساده آغاز و کم‌کم حرکات پیچیده نیز به آن اضافه خواهد شد.

برای تدوین یک برنامه تمرین فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر اولین مرحله ارزیابی بیمار است. ارزیابی شامل مواردی مثل سوابق پزشکی، چک کردن وضعیت، دامنه حرکتی، زخم جراحی، تست انعطاف و میزان قدرت عضلات می‌شود که به کمک آن‌ها عملکرد بیمار ارزیابی شده و مشخص می‌شود که چه حرکاتی در توانش است و یک برنامه تمرینی دقیق بر اساس ارزیابی عملکردی برای فرد مشخص می‌شود تا کمکی در روند درمان و توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر است.

برنامه فیزیوتراپی بعد از جراحی کمر

بعد از جراحی شخص باید برای جلسات فیزیوتراپی آماده شود تا بتواند عضلات کمر را تقویت و دامنه حرکتیش را افزایش دهد. فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر می‌تواند به بازیابی بافت های آسیب‌دیده نیز کمک کند و فشار اضافی را از ستون فقرات شخص بکاهد. تعداد جلسات و برنامه تمرینی فیزیوتراپی بعد از جلسه ارزیابی مشخص می‌شود که به عواملی مثل نوع عمل، میزان جراحت و سن شخص ربط دارد. مدت زمان فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر بهتر است حداقل ۳ ماه انجام شود تا توان‌بخشی و تقویت عضلات به خوبی انجام شود.

فیزیوتراپی بعد از عمل شامل راهکارهایی برای توان‌بخشی و تقویت عضلات می‌باشد. بعد از عمل برای جلوگیری از زخم شدن شخص باشد با کشش عضلات ران و همسترینگ درد ناشی از جراحی را کاهش می‌دهد. البته روش‌های فیزیوتراپی نوین و دستگاه‌های جدید مثل الکترو درمانی و دستگاه تنس، اولتراسوند تراپی، بیوفیدبک و گرما درمانی هم می‌توانند درد را کاهش دهند. به یاد داشته باشید بیمار هرگونه احساس درد را در حین فیزیوتراپی باید به پزشک اطلاع دهد تا منشا و دلیل آن پیدا شود.

از دیگر مواردی که بیمار به وسیله فیزیوتراپی به دست می‌آورد یادگیری نحوه درست حرکات سخت مثل خم شدن رو به جلو است. در نظر داشته باشید خم شدن شاید تا شش ماه هم برای شخص سخت باشد. پس او هم باید عضلاتش را تقویت کند و هم نحوه درست آن را بداند. فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر باعث تقویت عضلات می‌شود و قوی شدن کمر باعث رهایی از درد هم می‌شود. همین است که اهمیت انجام  تمرینات ورزشی مخصوص کمر را زیاد می‌کند.

انواع ورزش‌های فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر

ورزش همان‌قدر که می‌تواند مفید باشد، اگر درست انجام نشود می‌تواند مشکل‌ساز هم باشد. ورزش با وزنه سبک و انجام درست حرکت و وارد نکردن فشار اضافی به مهره‌های کمر، ورزشی است که می تواند برای تقویت عضلات و رهایی از درد مفید باشد. ورزش با توپ بزرگ نیز می‌تواند برای تقویت لگن و از بین بردن گرفتگی کمر مفید می‌باشد. ورزش با توپ به این صورت است که شخص روی توپ نشسته و خیلی آرام حرکات دایره‌ای و چرخش لگن را انجام می‌دهد. ایروبیک نیز یکی از ورزش‌هایی است که می‌تواند به افزایش گردش خون در ستون فقرات و کاهش درد کمر کمک کند.

البته افراد برای انجام ورزش باید ۳ ماه صبر کنند که درمان تا حد زیادی اثر کرده باشد. البته ورزشی که خیلی سنگین نبوده و فشاری زیادی به شخص وارد نمی‌کند. مثلاً بعد از دو هفته باید شخص با ۱۰ دقیقه پیاده‌روی آغاز کند و بعد از یک ماه کم‌کم می‌تواند تمارینی انجام دهد که فشار خیلی کمی به کمر وارد کنند تا عضلات تقویت شوند و آسیبی نبینند. احتمالا اگر فرایند درمان به درستی طی شود، شخص بعد از ۳ ماه می‌تواند ورزش‌های عادی و سبک را به راحتی انجام دهد. البته نه ورزشی مثل فوتبال که امکان زیادی برای تماس با سایر افراد دارد. بهترین عملکرد در این زمینه این است که ورزش‌ها با هماهنگی جراح و کسب اجازه از او انجام شوند تا مغایر با درمان شخص نباشند. اگر کسی دوست دارد که درمان درستی داشته باشد، بهتر است تمامی گوشزدهای پزشک را جدی بگیرد و رعایت کند.

مراقبت های بعد از جراحی دیسک کمر

فرایند بهبود و درمان بعد از جراحی نیاز به مراقبت های بعد از جراحی دیسک کمر دارد تا شخص بتواند کم‌کم توانایی حرکتی و قدرت عضلاتش را به دست بیاورد. یکی از موارد داشتن یک الگوی غذایی درست است تا علاوه بر کم شدن وزن، عضلات بدن شخص نیز تقویت شود. بهتر است شخص برای کارهای روزانه از اطرافیانش کمک بگیرد تا فشار زیادی به کمر او وارد نشود. قدم زدن هر چقدر هم کم در خانه می‌تواند مفید باشد اما به هیچ وجه شخص نباید خودش را خسته کند. یک مورد که شاید شخص قبل از جراحی فکرش را نکند درگیری با عوامل عاطفی و احساسی است که شخص توان انجام کارهایش را ندارد، شاید کمی ناراحت‌کننده باشد. او باید بداند که این عوامل طبیعی هستند و او باید تلاش کند کم‌کم کارهای روزمره‌اش را انجام دهد تا از شرایط گذر کند. کمربند و بریس طبی نیز  پس از جراحی در حین استراحت و فیزیوتراپی می تواند فشار وارد بر ستون فقرات را کاهش دهد.

ورزش های بعد از جراحی دیسک کمر

شخص برای این که بتواند بعد از جراحی دیسک کمر ورزش کند باید یک ماه و نیم تا دو ماه صبر کند تا کمی شرایط بدنی پایداری داشته باشد. در ابتدا شخص باید با نرمش‌ها و تمرین‌های تجویزی فیزیوتراپیست ورزش را شروع کند. چون که در این ورزش‌ها شرایط بیمار و میزان آسیب‌دیدیگیش لحاظ شده و کاملاً مناسب خود او می‌باشند. در ادامه چند تمرین فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر را با راهنمایی دقیق معرفی خواهیم کرد که اکثر افراد بعد از جراحی و گذشت یک ماه و نیم الی دو ماه می‌توانند برای تقویت عضلات‌شان از آن‌ها استفاده کنند. در کل تمرین فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر برای جلوگیری از سفت شدن و گرفتگی عضلات کمرَ افزایش قدرت عضلات و کاهش وارده بر کمر انجام می‌شوند. مهم‌ترین نکته در انجام این تمرین‌ها انجام درست آن‌هاست. در ادامه سعی کرده‌ایم روش درست انجام چند تمرین فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر را به صورت دقیق توضیح دهیم تا شما عزیزان در صورت نیاز بتوانید از آن‌ها استفاده کنید.

تمرین اول

ابتدا باید دراز کشیده و پاهای خود را صاف کنید. یکی از زانوها را خم کرده و دستان خود را به سمت پشت ران و زانو برده و آرام زانو را بالا و به سمت خود بکشید و ۳ ثانیه آن را نگه دارید. در گام بعد این کار را برای پای دیگر انجام دهید. اگر احساس درد نکردید این تمرین را ۵ تا ۷ بار و در ۳ ست انجام دهید.

فیلم تمرین شماره 1

 

 

تمرین دوم

این تمرین به حرکت پل معروف است. در این تمرین هم باید روی زمین دراز بکشید دستان خود را در امتداد بدن قرار دهید. سپس در حالی که کف پاها روی زمین قرار دارد، کمر و باسن را از زمین جدا کرده و بالا بیایید و تا ۵ ثانیه در همین حالت مطابق عکس ثابت بمانید. این حرکت فشار زیادی ندارد اما به شدت برای رفع گرفتگی مناسب می‌باشد. حالت پیشرفته‌تر این تمرین پل زدن با یک پا است که در هنگام پل زدن، یک پا را به سمت جلو دراز می‌کنید.

فیلم تمرین شماره 2

 

تمرین سوم

در حالت چهار دست و پا قرار بگیرید و شکم و لگن خود را منقبض کنید. در این تمرین باید یک دست را رو به جلو و پای مخالفش را  صاف  به سمت عقب ببرید و اگر دردی ندارید ۳ ثانیه در همان حالت بمانید. سپس این حرکت را با دست و پای دیگر انجام دهید.

 

فیلم تمرین شماره 3

 

تمرین چهارم

تمرین بعدی خیلی ساده اما کاربردی است. برای انجام حرکت نوسانی لگن باید به پشت دراز کشیده و زانوها را خم کنید. بعد از منقبض کردن عضلات شکمی، در حالتی که کف پاها روی زمین قرار دارد، کمی دست‌ها را به زمین فشار دهید و قوس کمر را کم و زیاد کنید.

 

فیلم تمرین شماره 4

 

 

تمرین پنجم

حرکت کبرا تمرین پیشنهادی بعدی است که یک حرکت استقامتی و قدرتی و به شدت مفید برای تقویت عضلات کمر است. برای انجام حرکت کبرا ابتدا باید دمر روی زمین دراز کشیده و عضلات شکم را منقبض کنید. برای انجام این حرکت کمی تمرکز لازم است باید به صورت همزمان دست‌ها رو به جلو و بالا و پاها صاف و به سمت عقب رانده شوند. سه ست ۱۰ تایی برای حرکت کبرا در روز بسیار کاربردی است.

تمرین ششم

یک تمرین عالی برای تقویت عضلات پشت پا را در این تمرین معرفی می‌کنیم. ابتدا راحت و به پشت دراز بکشید و پاهایتان را صاف روی زمین دراز کنید. سپس با کمک یک کش به آرامی یک پا را در حالی که زانو خم نشود بالا آورده و بین ۱۵ تا۳۰ ثانیه با توجه به توانایی و نداشتن درد آن را نگه دارید. این کار را برای هر پا ۵ بار در یک روز می‌توانید انجام دهید.

فیلم تمرین شماره 6

 

تمرین هفتم

کاملاُ صاف در جلوی یک دیوار بایستید و یک پای خود را نزدیک به دیوار کمی خم کرده و پای دیگر را صاف به عقب برانید. حالا دست‌های خود را کاملاً صاف به دیوار بفشارید و اگر دردی حس نکردید تا ۳۰ ثانیه در همین حالت باقی بمانید.

تمرین هشتم

اسکات با صندلی کمکی نیز یک حرکت مفید برای تقویت عضلات پا و کمر می‌باشد. با گرفتن یک صندلی  کمی زانوها را به نحوی که کمر کاملاً صاف بماند، خم کنید و همانند اسکات به پایین بیایید و دوباره صاف شوید. این حرکت کمی سنگین است و سه ست با ۷ الی ۱۰ تکرار کافی است. اگر هم ست‌ها را پشت سر هم انجام می‌دهید، حتماً استراحت کافی بین ست‌ها داشته باشید.

تمرین آخر

یادتان باشد تمرین همیشه با شاواسانا (Savasana) تمام می‌شود. شاوا به معنی جسم بی‌جان است و در این تمرین با بدون حرکت ماندن، ذهن و بدن را به کلی خاموش و ریلکس و تنش‌ها را از خود دور می‌کنید. این تمرین ذهن و روح را تقویت می‌کند. البته بی‌حرکت نگه داشتن ذهن خیلی سخت‌تر از بدن است و شاواسانا آن‌قدری هم که به نظر می‌رسد آسان نیست و نیاز به تمرین دارد.

سخن پایانی

مراقبت های بعد از جراحی دیسک کمر قسمت اصلی و تکمیل کننده درمان است. در واقع جراحی با فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر است که تکمیل می‌شود. البته شخص باید از هر نظر مراقبت‌های لازم را انجام دهد و فکر نکند که بعد از جراحی سریعاً می‌تواند به زندگی عادی بازگردد. تکمیل روند درمان توانبخشی پس از جراحی دیسک کمر بیش‌تر نیازمند فیزیوتراپی و زمان است. انواع تمرین فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر در کلینیک تخصصی سایا موجود می‌باشند و ما مفتخریم که عزیزان زیادی در این کلینیک توانسته‌اند به راحتی با فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر، فرایند درمان را پشت سر بگذارند.

در این مقاله در کلینیک فوق تخصصی فیزیوتراپی سایا به بررسی نکات مهم فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر و تمرین بعد از عمل پرداختیم که امیدواریم برای شما مفید بوده باشد. برای استفاده از انواع روش‌های فیزیوتراپی بعد از جراحی دیسک کمر می‌توانید همین حالا روی رزرو نوبت کلیک کرده یا با شماره 02188673287 تماس بگیرید و وقت نوبت خودتان رو بی‌دردسر رزرو کنید. هم‌چنین سوالات خود درباره تمرین های فیزیوتراپی بعد از عمل دیسک کمر را می‌توانید در کامنت‌ها از ما بپرسید تا از پاسخ متخصصان سایا بهره‌مند شوید.