توانایی راه رفتن برای انسان‌ها نیازی ضروری است. در واقع ما در کل روز راه می‌رویم و برای انجام ساده‌ترین کارها هم به آن نیاز داریم. آرتروز لگن عارضه‌ای برای غضروف‌هاست که راه رفتن اشخاص را دچار مشکل خواهد کرد. غضروف یک بافت لیز و کمی سفت می‌باشد که از آب و پروتئین تشکیل شده است. غضروف با پوشش دادن انتهای استخوان‌ها از اصطکاک آن‌ها روی هم جلوگیری می‌کند. آرتروز لگن در اثر آسیب و فرسودگی غضروف و التهاب مفاصل در گذر زمان و طی سال‌ها به وجود می‌آید. به همین دلیل تشخیص آن در ابتدا شاید کمی دشوار باشد.
آرتروز لگن خودش را معمولاً با درد هنگام راه رفتن در کشاله ران، زانو باسن نشان می‌دهد. نام دیگر آرتروز لگن، استئوآرتریت نیز می‌باشد که یک مورد شایع مخصوصاً از 35 سالگی به بعد می‌باشد که در کمین افراد زیادی نشسته است. در این مقاله از کلینیک تخصصی فیزیوتراپی سایا به معرفی و بررسی نشانه و علائم آرتروز لگن پرداخته‌ایم. بد نیست افراد قبل از میانسالی درباره علت آرتروز لگن بدانند تا بتوانند سبک مناسب برای پیشگیری از آرتروز لگن را انتخاب کنند تا در آینده به آن مبتلا نشوند.
سایا؛ ایده‌ای بهتر برای سلامتی
ساختار و آناتومی مفصل لگن
لگن یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مفصل‌های بدن است که وظیفه تحمل وزن شخص را بر عهده دارد. شکل لگن کمی متفاوت است و به صورت گوی یا توپ و کاسه یا سوکتی می‌باشد. کاسه یا سوکت لگن بخشی از استخوان بزرگ آن است و از استابولوم تشکیل می‌شود. گوی یا توپ مفصل لگن نیز به انتهای استخوان ران وصل می‌شود که همان سر استخوان فمور می‌باشد. روی مفاصل لگن، غضروف وجود دارد و از آن در برابر ضربه و اصطکاک محافظت می‌کند و امکان حرکت کردن و راه رفتن را برای ما فراهم می‌کند. غضروف‌ها به کمک مایع که لگن تولید می‌کند روان می‌شود و به راحتی سر خورده و کارش را انجام می‌دهد.
آرتروز لگن
استئوآرتریت یا آرتروز لگن بر اثر التهاب مفاصل رخ می‌دهد. آرتروز لگن باعث ایجاد درد در حین راه رفتن و حتی گاهی اوقات موقع استراحت باعث درد و تورم در زانو، ران و لگن می‌شود. آرتروز لگن یک بیماری است که بر اثر فرسایش و تحلیل رفتن مفاصل به وجود می‌آید و به همین دلیل با سن شخص نیز رابطه مستقیم دارد و هرچه سن بالاتر برود خطر آرتروز لگن بیشتر می‌شود. آرتروز لگن یعنی تخریب و ریزش غضروف مفصلی لگن بر اثر التهاب و فرسودگی مفاصل به وجود می‌آید. غضروف خودش یک نگهبان برای مفاصل و استخوان‌ها می‌باشد و در اثر فرسودگی بعضاً خودش را ترمیم می‌کند اما آسیب جدی و تخریب کامل غضروف دیگر ترمیم خودبه‌خودی ندارد و بافت غضروفی جدیدی تشکیل نمی‌شود. به همین دلیل غضروف مفصل لگن به کلی از بین رفته و با سایش استخوان‌ها روی هم، آرتروز لگن رخ می‌دهد و از آن پس شخص باید به فکر درمان آرتروز لگن باشد. آرتروز خیلی آرام و به تدریج ایجاد شده و درد آن نیز با گذشت زمان بدتر می‌شود.
علت آرتروز لگن
نمی‌توان به راحتی مسئله‌ای خاص را علت آرتروز لگن دانست. علت آرتروز لگن یک مورد خاص نیست و از دست به دست هم دادن فاکتورهای متنوع شخصی دچار آرتروز می‌شود. مثل آسیب‌دیدگی مفاصل، اضافه وزن و بالا رفتن سن که ترکیبشان را می‌توان علت آرتروز لگن دانست. این که یک شخص دچار آرتروز لگن می‌شود، دلیل بر این نمی‌شود که هر سه این موارد را داشته باشد و علت آرتروز لگن به استعداد شخص و موارد دیگر نیز بستگی دارد. پیشگیری از آرتروز لگن نیز فقط با دانستن علت‌های آن ممکن می‌شود. البته که فقط یک علت آرتروز لگن وجود ندارد و این عارضه در اثر چند دلیل از دلایل زیر رخ می‌دهد. همچنین ممکن است که شخصی بدون این عوامل خطرناک و علل آرتروز لگن نیز دچار آن بشود.
- بالا رفتن سن، اضافه وزن و آسیب‌دیدگی مفاصل
- دیسپلازی یا رشد و تقسیم سلول‌های غیربالغ و ایجاد بافت غیرطبیعی در مفاصل
- نقص مادرزادی غضروف‌ها
- سابقه و استعداد آرتروز لگن در خانواده
- فعالیت‌های بسیار شدید و خطرناک برای مفاصل
- آسیب مستقیم لگن در یک سانحه
علائم آرتروز لگن
اشاره کردیم که آرتروز لگن عموماً آهسته‌آهسته پیش می‌رود و خودش را نشان می‌دهد. بارزترین علامت آرتروز لگن درد در هنگام راه رفتن است. درد و سفتی در اول صبح یا پس از نشستن طولانی یکی از علائم آرتروز لگن می‌باشد. درد آرتروز لگن با گذشت زمان شدت و تعداد دفعات آن بیشتر می‌شود و اشخاص باید بدانند نشانه آرتروز لگن چیست و آن جدی بگیرند. آرتروز لگن به این صورت است که در بعضی مواقع درد آن فروکش می‌کند و در بعضی حالت‌ها درد آن عود می‌کند و باید به این قطع و وصل شدن درد هم دقت کرد. اصلی‌ترین علائم آرتروز لگن را در زیر مشاهده می‌کنید.
- درد در هنگام فعالیت سنگین و فشار به لگن
- درد در کشاله ران، باسن و زانو
- سفتی مفصل لگن موقع راه رفتن و خم شدن
- درد و سفتی در اول صبح یا پس از نشستن زیاد
- کاهش دامنه حرکتی لگن و لنگ زدن شخص
- درد و حساس شدن اطراف لگن
- گیر کردن و قفل شدن مفصل به دلیل ضعف غضروف‌ها
- افزایش درد در هنگام سرما و باران
- آسیب به عضلات، تاندون‌ها، و رباط‌های اطراف لگن
- هرگونه مشکل در راه رفتن
- صدای کشیده و ساییده شدن استخوان‌ها روی هم
پیاده‌روی برای کاهش درد آرتروز لگن
پزشکان برای رهایی از درد آرتروز لگن پیاده‌روی آهسته را توصیه می‌کنند. پیاده‌روی آرام می‌تواند سفتی و خشکی مفاصل را از بین ببرد و آن‌ها را تقویت کند که همین مسئله باعث کم شدن درد ناشی از آرتروز لگن می‌شود.
افراد در خطر آرتروز لگن
آرتروز لگن تا قبل از 35 سالگی معمولا خودش را مخفی می‌کند و با شاید با دردهای جزیی خودش را کمی نشان دهد. افراد باید در طول زندگی حواسشان به فشاری که به مفاصل وارد می‌شود، باشد. به این ترتیب شاید بتوان از فرسوده شدن غضروف و مفاصل و ابتلا به آرتروز لگن دوری کرد. این یک اغراق نیست که بگوییم 20 درصد افراد جامعه شاید مبتلایان به آرتروز و درگیر با خشکی مفاصل باشند و خیلی‌هایشان هم خودشان نمی‌دانند و با دردهای گاه و بی‌گاه سازش می‌کنند.
رژیم غذایی و آرتروز لگن
افرادی که دچار آرتروز لگن شده‌اند باید حواسشان به وزن‌شان هم باشد. هرچه وزن شخص کم‌تر شود فشار کم‌تری به مفاصل لگن وارد می‌شود. به همین دلیل مبتلایان به آرتروز لگن باید غذاهایی مثل گوشت قرمز و پرچرب و مواد سرشار از نشاسته مثل ماکارونی را از تغذیه روزانه حذف کنند و بیشتر به فکر سلامتی‌شان باشند. مشروبات الکلی نیز از جمله مواردی می‌باشد که شخص باید از خوردن آن اجتناب کند و به جایشان از مکمل‌های غذایی با تجویز پزشک استفاده شود.
تشخیص آرتروز لگن
فرایند تشخیص آرتروز لگن توسط پزشک در چند مرحله انجام می‌شود. اگر ترکیبی از علائم آرتروز لگن که در بالا به آن‌ها اشاره کردیم، شخصی را آزار می‌دهد، باید هرچه زودتر به یک پزشک متخصص مراجعه کند تا با توجه به علائم، سابقه پزشکی و لگن و محل وقوع درد معاینه شود. همچنین پزشک با معاینه جسمی و بالینی شخص و ارزیابی عملکرد لگن احتمالاً می‌تواند چند نشانه آرتروز لگن را در شخص پیدا کند. در گام بعدی برای اطمینان از وجود آرتروز لگن در شخص، او به تصویربرداری با اشعه ایکس فرستاده می‌شود تا از ساختار متراکم استخوان و مفاصل عکس‌برداری شود. این روش به صورت قطعی می‌تواند آرتروز لگن را نشان دهد. البته در مواردی برای تعییت دقیق‌تر وضعیت مفاصل و استخوان‌ها و بافت‌های نرم لگن، ممکن است به MRI و یا سی‌تی اسکن نیاز شود.
- عکس اشعه ایکس و مقایسه مفصل ران سالم با مفصل دارای آرتروز
- یک لگن طبیعی، فضای بین گوی و کاسه، غضروف سالم را نشان می دهد.
- لگن مبتلا به آرتریت از دست دادن شدید فضای مفصلی را نشان می دهد.
عدم درمان آرتروز لگن مشکلی دارد؟
بارها در این مطلب اشاره کردیم که آرتروز لگن در واقع یک فرایند فرسایشی و پیش‌رونده است. با توجه به چند نشانه آرتروز لگن در صورت درمان نکردن شخص کم‌کم با دردها و مشکلات بیش‌تری در راه رفتن در هنگام راه رفتن مواجه می‌شود. پیش‌رنده بودن آرتروز لگن به این معناست که بعد از مدتی غضروف به کلی تخریب شده و مفصل دچار یک آسیب دائمی می‌شود که عوارض این مسئله برای شخص شاید جبران‌نشدنی باشد.
روش های درمان آرتروز لگن
در واقع درمان آرتروز لگن باید در راستای کاهش درد و افزایش قابلیت حرکتی فرد برای انجام زندگی عادیش باشد تا دامنه‌ی حرکتی مفصل شخص افزایش و کیفیت زندگی بیمار بهبود یابد. به هرحال شخص می‌خواهد از دردش کم شود تا یک زندگی عادی و بدون درد داشته باشد. در راستای کاهش درد آرتروز لگن شخص باید استراحت بیش‌تری داشته باشد و فشار کم‌تری به مفاصل وارد کند. همچنین کاهش وزن و استفاده از عصا باعث فشار کم‌تر به مفاصل می‌شوند و از درد آرتروز لگن کم می‌کنند. همچنین ورزش برای آرتروز لگن می‌تواند به تقویت عضلات آن کمک کند. در ادامه روش‌های درمان آرتروز لگن را بررسی خواهیم کرد. به هر حال همواره افراد به دنبال درمان غیر تهاجمی هستند. درمان اولیه آرتروز لگن نیز غیر جراحی می‌باشد و سعی می‌شود با روش‌هایی درد کنترل و آرتروز درمان شود.
اصلاح سبک زندگی
اصلاح سبک زندگی فرد اولین روشی است که می‌تواند پیش‌روی آرتروز لگن را کند می‌کند. شخص تا حد ممکن باید عوامل درد و فشار به مفاصل را از بین ببرد. مثلاً فعالیت سنگین نکند و تا حد ممکن از پله‌ها استفاده نکند تا مشکلی برایش پیش نیاید. انجام سبک ورزش برای آرتروز لگن هم در این راستا موثر است.
کنترل وزن
افرادی که اضافه وزن زیادی دارند، بیشتر در معرض ریسک ابتلا به آرتروز لگن و زانو قرار دارند. مفصل زانو و لگن در واقع وزن بدن را تحمل می‌کنند و اضافه وزن باعث فشار بیش از حد به مفاصل لگن و زانو می‌شود و در اثر گذر زمان با التهابات شدید را در این ناحیه و آرتروز لگن همراه است. در واقع، سرعت پیش‌روی آرتروز لگن و شدت عوارض آن، در افراد چاق بیشتر است. همچنین کاهش وزن تنش وارده بر مفصل لگن را کاهش می‌دهد و با کاهش درد و افزایش عملکرد همراه است.
دارو درمانی
وقتی شخص نیاز به درمان آرتروز لگن دارد و شدت درد آن زندگی روزمره‌اش را تحت تاثیر قرار داده است، می‌تواند از داروهایی برای تسکین درد و کاهش علائم آرتروز لگن استفاده کند. داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن و مسکن‌های بدون نسخه مثل استامینوفن می‌توانند برای این منظور مفید باشند. البته اگر علائم شدید شوند، پزشک می‌تواند داروهای تزریقی به مفصل دارای درد را نیز تجویز کند. همچنین کرم‌های موضعی حاوی کپسایسین، کامفور و کانابیدول و ضد التهاب‌های غیراستروئیدی مثل متیل سالیسیلات و لیدوکائین می‌توانند تا حد زیادی درد ناشی از آرتروز لگن را کاهش دهند.
وسایل کمکی
وقتی شخص در راه رفتن دچار مشکل می‌شود می‌تواند با کمک گرفتن از وسایل خاص فشار وارده به مفصل لگن را کم کند. وسایلی مثل عصا، چوب زیربغل و واکر توانایی تحرک و راه رفتن را بهبود می‌بخشند.
فیزیوتراپی
حرکات اصلاحی و کششی مفاصل می‌توانند نشانه آرتروز لگن را از بین ببرند و شخص را به زندگی عادی روزانه بازگردانند. یوگا، شنا، دوچرخه و حرکات کششی اصلاحی و تمرین‌های زانو از مواردی هستند که با ارائه یک برنامه دقیق توسط فیزیوتراپیست می‌توانند در درمان آرتروز لگن موثر باشند. ترکیب این حرکات با مکمل‌های امگا 3، ویتامین دی و مولتی ویتامین‌ها با تجویز پزشک می‌توانند شخص را در بهبود آرتروز کمک کنند. البته حرکات اشتباه و ورزش نامناسب و سنگین نیز می‌تواند موجب ایجاد عوارض دردناک خواهد شد. تمرینات خاص زیر نظر یک فیزیوتراپیست می‌تواند به دامنه حرکتی و انعطاف‌پذیری را افزایش داده و یاعث تقویت عضلات لگن و پا بشود. کمک کند.
آشنایی با بهترین کلینیک فیزیوتراپی
الکتروتراپی یا TENS
در الکتروتراپی یا TENS، با استفاده از وسایل الکتریکی کوچک پالس‌های ضعیف الکتریکی را به سمت عصب‌های زیر پوست در ناحیه درد، می‌فرستد و موجب کاهش درد و التهاب می‌شود. دستگاه TENS موجب مسدود شدن انتقال سیگنال‌های درد به مغز و از بین بردن احساس دردهای ناشی از آرتروز لگن می‌شود.
ماساژ درمانی
برای انجام ماساژ درمانی باید یک ماسور متخصص درمان، به آرامی نقاط دردناک و ماهیچه‌ها را با حرکات و مانورهای خاص دست در راستای افزایش جریان خون و گرم شدن ناحیه‌ی ملتهب ماساژ بدهد. البته مفصل مبتلا به آرتروز کمی حساس است و باید این روش با دقت بالایی انجام شود تا موثر واقع شود.
درمان دستی
ماساژ و اعمال فشار دست بر روی بدن و استفاده از تکنیک‌های حرکتی مخصوص برای کشش عضلات و مفاصل می‌تواند یک راه موثر برای درمان آرتروز لگن شمرده شود. درمان دستی انعطاف‌پذیری مفصل و ماهیچه‌های اطراف آن را افزایش داده و باعث تنش‌زدایی از آن منطقه می‌شود. این روش باید توسط فیزیوتراپیست‌هایی که دوره تخصصی آن را دیده‌اند انجام بشود.
شما می‌توانید برای درمان آرتروز لگن از بهترین شیوه‌های ماساژدرمانی و درمان دستی زیر نظر فیزیوتراپیست‌های آموزش دیده و مجرب کلینیک سایا بهره ببرید.
سرما و گرما درمانی
سرما و گرما درمانی به صورت جدا و ترکیبی می‌توانند درد مفصل را به شدت کاهش دهند. گرما درمانی با افزایش جریان خون، خشکی مفصل را از بین می‌برد. گرما درمانی را می‌توان به شیوه‌های مختلفی مثل گذاشتن سنگ داغ، حوله و کمپرس گرم و یا حمام آب گرم، اعمال کرد. همچنین کمپرس سرد یا یخ درون حوله نیز می‌تواند با استفاده از سرما درمانی موجب کاهش التهاب و بی‌حس شدن ناحیه‌ی درد بشود.
اولتراسوندتراپی
اولتراسوندتراپی برای برای بهبود درد مفاصل و از بین بردن اختلالات حرکتی آن‌ها استفاده می‌شود. انجام این روش نیز باید زیر نظر یک فیزیوتراپیست با تجربه و دوره دیده انجام شود تا تاثیر آن به خوبی برای شخص اعمال بشود.
تمامی روش‌های غیر جراحی و فیزیوتراپی درمان آرتروز لگن مثل اولتراسوندتراپی، سرما و گرما درمانی، درمان دستی، الکتروتراپی و ماساژ درمانی با بالاترین کیفیت زیر نظر پزشکان و پرسنل آموزش دیده کلینیک سایا و با استفاده از به‌روزترین دستگاه‌های دنیا ارائه می‌شود و شما عزیزان می‌توانید از آن‌ها در راستای درمان انواع آرتروزها بهره ببرید و درمانی ثمربخش را پشت سر بگذارید.
درمان آرتروز لگن با جراحی
اگر نتوان درمان آرتروز لگن را با روش‌های گفته شده انجام داد و یا درد ناشی از آرتروز لگن به حدی غیرقابل تحمل شده باشد که شخص نتواند به درستی راه برود و زندگی روزمره‌اش دچار اختلال شدید شده باشد، جایی است که نیاز به درمان آرتروز لگن با جراحی می‌شود. اگر مفصل ران به کلی تخریب شده باشد، باید مفصل به کلی تعویض شده و با فلز، پلاستیک یا سرامیک جایگزین شود. این جراحی آرتروز لگن به این صورت است که قسمت فوقانی مفصل ران با یک توپ فلزی جایگزین و قسمت سوکتی نیز با یک پوشش فلزی محصور می‌شود. این جراحی می‌تواند به کاهش درد و برگشتن شخص به زندگی عادی کمک کند. یک عمل جراحی آرتروز دیگر به منظور بازسازی مفصل لگن انجام می‌شود که در آن فقط قسمت سوکتی استخوان لگن با فلز پوشیده می‌شود. البته در نظر داشته باشید که همواره جراحی، عوارض بیشتر و دوره‌ی ریکاوری برای شخص به همراه دارد و شخصی که جراحی شده باید خیلی به آن‌ها دقت کند. شخص در زمان ریکاوری باید موارد زیادی را رعایت کند تا درمان به درستی انجام شود. حتی در این راستا انجام حرکات فیزیوتراپی می‌تواند مکمل درمانی خوبی باشد و به توانبخشی شخص کمک کند.
سخن پایانی
هر دردی در قسمت فوقانی پا و ران نشانه آرتروز لگن نباشد. اما اگر ادامه‌دار باشد حتماً زنگ خطری برای آن است و باید جدی گرفته شود. درد اولین نشانه آرتروز لگن است و هرچه سن شخص بیشتر می‌شود، خطر آرتروز لگن به او نزدیک‌تر می‌شود. چون آرتروز لگن یک بیماری فرسایشی است که طی فرسوده شدن غضروف‌ها و مفاصل بر اثر فشار طی سالیان زیاد رخ می‌دهد. پس مهم است هر شخصی علائم آرتروز لگن را جدی بگیرد و در صورت مشاهده، سبک زندگیش را به نحوی عوض کند که مفاصل لگن فشار کم‌تری تحمل کنند. اگر کسی آرتروز لگن را جدی نگیرد، ممکن است دچار مشکلات حرکتی دائمی بشود. این روزها روش‌های فیزیوتراپی نوین دیگر کمی از نگرانی‌ها کم کرده‌اند. درمان‌های متنوعی وجود دارند که کاربردی و موثر می‌باشند و در عین حال بر خلاف روش جراحی، ریسکی ندارند. انواع روش‌های فیزیوتراپی نوین درمان آرتروز لگن در کلینیک تخصصی سایا موجود می‌باشند و ما مفتخریم که عزیزان زیادی در این کلینیک توانسته‌اند به راحتی از دست آرتروز لگن خلاص شوند.
در این مقاله در کلینیک فوق تخصصی فیزیوتراپی سایا به بررسی آرتروز لگن، علائم و روش‌های پیشگیری و درمان آن پرداختیم که امیدواریم برای شما مفید بوده باشد. برای استفاده از انواع روش‌های فیزیوتراپی نوین و درمان قطعی آرتروز لگن می‌توانید همین حالا روی رزرو نوبت کلیک کرده یا با شماره 02188673287 تماس بگیرید و وقت نوبت خودتان رو بی‌دردسر رزرو کنید. همچنین سوالات خود درباره علائم و درمان آرتروز لگن را می‌توانید در کامنت‌ها از ما بپرسید تا از پاسخ متخصصان سایا بهره‌مند شوید.
در صورت نیاز به رزرو نوبت در کلینیک سایا
از طریق لینک زیر اقدام نمایید.
آیا میتونیم بدون رفتن پیش پزشک متخصص، آرتروز لگن رو تشخیص بدیم؟
سلام خانم غفوری
در این مقاله در رابطه با این موضوع توضیح دادیم منتها پیشنهاد ما اینه که حتما در صورت امکان به چند پزشک متخصص مراجعه کنید برای اینکه آرتروز ممکنه خیلی خفیف باشه و خیل راحت درمان بشه .