آب درمانی و یا هیدروتراپی، اصطلاحی برای استفاده از آب به منظور درمان اختلال جسمی یا روانی می باشد. آب درمانی در پیشرفت برنامه های درمانی و توانبخشی تاثیر به سزایی دارد.
استفاده از هیدروتراپی در یونان باستان با استفاده از چشمه های معدنی آب گرم شروع شد. امروزه هزاران متخصص فیزیوتراپی از خاصیت درمانی آب برای درمان انواع بیماری ها استفاده می کنند.
هیدروتراپی شامل استفاده از آب برای معالجه شرایط مختلف مانند آرتروز، بیماری های روماتیسمی و سایر بیماری ها است. آب درمان اگرچه شباهت زیادی به شنا دارد، اما با آن فرق می کند زیرا آب درمانی مستلزم تمرینات مختلفی در استخر آب می باشد.
در ادامه تمام جوانب روش آب درمانی را با هم در سایت سایا بررسی می کنیم. اینکه چه بیماری هایی را درمان می کند؟ چه مزایا و چه عوارضی دارد؟ و اطلاعاتی از این قبیل.
انواع آب درمانی
آب درمانی به دو دسته اصلی هیدروتراپی خارجی و هیدروتراپی داخلی تقسیم می شود.
-
آب درمانی خارجی
- آب درمانی خارجی از یخ یا آب بر روی بدن استفاده می کند.
- این روش همچنین شامل غوطه ور شدن بدن روی سطح آب است.
بنابراین هدف آن استفاده از روش های هیدروتراپی بر پایه دما، مانند تأثیر آب گرم و سرد بر روی پوست و همچنین بافت های زیرین است. هنگام استفاده از این روش، آب گرم باعث تعریق و شل شدن عضلات می شود.
آب درمانی خارجی یک روش بسیار موثر در درمان گردش خون ضعیف، آرتروز، روماتیسم و درد عضلات است و اغلب با آروماتراپی ترکیب می شود. در آب درمانی خارجی از بسته های یخ یا کمپرس سرد برای تسکین درد همراه با جراحی دندان، سردرد و اسپری استفاده می شود. بسته های یخ به آرامش بیماران روانی و سم زدایی کمک می کند.
هیدروتراپی خارجی به روش های مختلفی انجام می شود.حمام سیتز یکی از روش های متداول است. بیمار در حمام ساخته شده منحصر به فرد به نحوی که که شکم باید کاملاً در آب فرو برود، می نشیند. این حمام ها برای درمان بواسیر، گرفتگی قاعدگی، تورم پروستات و سایر شرایط تناسلی بدن توصیه می شود.
همچنین روش درمانی دیگر مبتنی بر حرکت وجود دارد، که در آن از آب پر فشار برای ماساژ بدن استفاده می شود. از این روش برای رفع استرس و اضطراب استفاده می شود.
-
آب درمانی داخلی
- حمام بخار نیز نمونه خوبی از آب درمانی داخلی است.
- این شکل از درمان شامل دوش واژینال و آبیاری کولون است.
- آبیاری کلونی شامل تمیز کردن کل روده است که برای درمان بسیاری از مشکلات و شرایط گوارشی مفید است.
- دوش واژینال نوع دیگری از آب درمانی داخلی است که در آن جریان آب برای پاکسازی مستقیماً به واژن هدایت می شود. با این وجود بسیاری از پزشکان این نوع هیدروتراپی را توصیه نمی کنند.
موارد کاربرد آب درمانی
استفاده از آب درمانی برای سلامتی بدن مزایای بسیاری دارد و پزشک ممکن است در موارد زیر به بیماران آب درمانی را توصیه کند:
- کمر درد
- بارداری
- کاهش وزن
- اختلالات ریوی
- کاهش درد آرتروز
- بهبود دامنه حرکت
- مبارزه با خستگی
- آسم ناشی از ورزش
- کاهش اسپاسم عضلات
- مدیریت درد حاد یا مزمن
- اختلالات عصبی عضلانی
- اختلالات اسکلتی عضلانی
- بهبود انعطاف پذیری عضلات
- بهبود قدرت از طریق تمرین مقاومت
- کمک به آرامش و کاهش سطح استرس
- توانبخشی برای جراحی جایگزینی قبل و بعد از مفصل
همچنین بیمارانی که دارای مشکلات ارتوپدی هستند و به علت وزن بالا نمی توانند تمرینات خاص ورزشی را انجام دهند می توانند از خاصیت درمانی آب درمانی بهره ببرند.
فواید آب درمانی
-
نیروی مقاومت آب
ویسکوزیتهی طبیعی آب ماهیچهها را قوی میکند. یکی از مزایای آب درمانی این است که نیروی مقاومت آب بسیار بیشتر از مقاومت هوا است. در نتیجه انجام حرکات ورزشی در آب، ماهیچههای بیشتری را درگیر میسازد و از ضعیف شدن آنها جلوگیری میکند. همچنین آب باعث میشود بیماران کمتر درد بکشند و ماهیچههای قویتری داشته باشند که این در روند درمان بسیار اهمیت دارد.
-
فشار هیدروستاتیکی
فشار معمول و متداول مایعات را فشار هیدروستاتیکی میگویند. از آن جایی که آب چگالتر از هوا است، فشار بیشتری بر بدن اعمال میکند و کارایی قلب و ششها را افزایش میدهد. فشار به ماهیچهها و مفاصل دردهای مزمن را کاهش میدهد و جریان خون و قدرت ماهیچهها را بهبود میبخشد.
-
بهبود گردش خون
همان طور که پیشتر گفتیم، آب درمانی با آب گرم انجام میشود. گرمای آب جریان خون داخل رگها را بهبود میبخشد؛ بنابراین آب درمانی به بیمارانی که عضلات قلبی ضعیف دارند، توصیه میشود. گرما همچنین درد و گرفتگیهای ماهیچه را تسکین میدهد.
-
رانش آب
خاصیت رانش آب باعث میشود بتوانید در آن شناور باشید و بیشتر از وقتی که در خشکی هستید، احساس سبکی کنید. در ضمن آب اثر گرانش را خنثی و از مفاصل و ماهیچهها محافظت میکند. این ویژگی آب به خصوص برای افرادی که مبتلا به بیماریهای مزمن هستند یا اضافه وزن دارند، بسیار مفید است.
-
استراحت عضلات
در آب درمانی، گرمای آب باعث انبساط دیوارهی رگهای خونی و استراحت عضلات میشود. درمانگر با استفاده از تجهیزاتی مانند پدالهای آبی، جریان آب را به قسمتهایی از بدن بیمار که نیاز به درمان دارند، هدایت میکند و جریان آرام آب مانند ماساژوری طبیعی عمل میکند که جریان خون را متعادل میسازد.
-
محیط شاد
درمان در محیط آبی لذتبخش است و حس مثبتی در بیمار ایجاد میکند. آب درمانی اثرات قابل توجهای بر روحیهی بیمار دارد و روند درمان را سرعت میبخشد.
برای مطالعه مقاله عوارض آب درمانی می توانید بر روی لینک کلیک کنید.
انواع تکنیک های آب درمانی
کارورزان رشتهی آب درمانی از ویژگیهای مختلف آب از قبیل جریان و ویسکوزیته و فشار بهره میگیرند تا تکنیکهای درمانی جدیدی را ابداع کنند.
-
آیی چی (Ai Chi)
آیی چی یکی از انواع آب درمانی است که موجب تعالی ذهنی و روحی و سلامت جسمی میشود. نام آیی چی را از هنر رزمی تایی چی گرفتهاند. تایی چی یکی از هنرهای رزمی چینی است که بر سلامت روح و جسم افراد تاثیر میگذارد.
ترکیب تایی چی و کی گنگ (Qi Gong) در کنار هم تکنیک آبی آیی چی را میسازد. Qi در چینی به معنی سطح انرژی بدن انسان و Gong به معنی تمرین است.
آب درمانی به روش آیی چی شامل تمرینات تنفسی و آرامشبخش است. برای انجام این تمرینات باید تا شانه وارد آب شوید و همزمان که بدنتان را به آرامی تکان میدهید، نفس عمیق بکشید.
تکرار این حرکات آرام به مرور زمان باعث افزایش قدرت بدنی میشود و سطح اکسیژن و کالری مصرفی سلولها را افزایش میدهد. آیی چی حرکت دست و پاها را در محل مفاصل بهبود میبخشد و در افرادی که دچار اختلال استرس یا افسردگی هستند، از سطح اضطراب یا ناراحتی آنها میکاهد.
-
PNF
پی ان اف نوعی آب درمانی کششی است که از آن برای توانبخشی استفاده میشود. این نوع آب درمانی شامل حرکات انعطافی و کششی و چرخشی در آب میباشد. البته حرکات چرخشی پی ان اف را باید طبق الگوهای ورزشی مخصوصی انجام داد که کارورزان آب درمانی تجویز میکنند.
-
BRRM
این نوع آب درمانی معمولاً برای بیمارانی که از آسیبهای نخاعی و سر و بیماری پارکینسون رنج میبرند، استفاده میشود.
بیمار باید تا کمر یا شانه داخل آب برود و به کمک تیوبهای شناور تمرین استقامت انجام دهد. تیوبهای شناور در واقع همان حلقههایی هستند که به بیمار کمک میکنند در آب حرکت کند.
-
حرکات سیال
بیمارانی که از این نوع آب درمانی استفاده میکنند، باید پشتشان را به دیوارهی استخر بچسبانند و تا گردن در آب فرو روند تا قفسهی سینهی آنها در تماس با آب قرار بگیرد. سپس در همان حالت حرکاتی آهسته و ریتمیک انجام دهند و همزمان نفس عمیق بکشند. این حرکات سیال توسط درمانگر و با توجه به نوع بیماری تجویز میشود.
-
روش هالیویک
در ابتدا از این روش برای آموزش شنا به بیمارانی که دچار ناتوانیهای جسمی و فلج مغزی بودند استفاده میشد. برهم خوردن تعادل و سعی در ایستادن مجدد از ویژگیهای اصلی روش هالیویک میباشد. در این نوع آب درمانی معمولاً بیمار را در آب نگه میدارند. در حالی که درمانگر به طور منظم و به تدریج سعی میکند تعادل بیمار را بر هم بزند و از این طریق نحوهی حفظ تعادل و درست ایستادن را به او آموزش دهد.
-
آب درمانیهای مخصوص کمردرد
در بعضی روشهای آب درمانی، به جای تمرکز بر درمان نقطهی آسیبدیده، بر کل اعضای بدن تاثیر میگذارند تا همه ی قسمت ها با هم به درمان ناحیهی آسیبدیده منجر شوند.
در نوعی آب درمانی مخصوص کمردرد از افراد میخواهند در آب قدمهای بلند بردارد. زیرا انواع قدم زدن در آب در درمان آرتروز یا آسیبهای زردپی پا یا ناهنجاریهای ناشی از فلج مغزی مفید است.
-
TTTA
این روش شامل پارامترهایی است که در نهایت موجب پیشرفت در روند درمان بیماری میشود. این روش مخصوصاً برای افرادی که دچار مشکلات سیستم عصبی هستند، مفید است. در TTTA تمرکز بیشتر معطوف عملکرد است. به طوری که بیمار را تحریک میکنند تا اعمالی که قادر به انجام آنها نیست را انجام دهد. به بیان دیگر در این روش بیمار را تشویق میکنند تا در بهبود تواناییهایش مشارکت کند.
-
واتسو (Watsu)
حرکات واتسو انواع حرکات کششی با هر شدتی را شامل میشود و این واقعیت که در آب انجام میشود، فشار تحمیل شده بر مفاصل را کاهش میدهد. واتسو برای کسانی که به تازگی زانویشان را عمل کردند یا از بیماری آرتروز رنج میبرند، بسیار توصیه میشود. این نوع آب درمانی، گرفتگی ماهیچه و کمردرد را نیز درمان میکند و باعث آرامش ذهنی میشود.
موارد احتیاطی در انجام آب درمانی
اگر به بیماریهای زیر دچار هستید، قبل از آب درمانی با پزشک مشورت کنید:
- تب
- سرطان
- بارداری
- ترس از آب
- زخم های باز
- ابتلا به بیماری کلیوی
- حساسیت به گرما و یا سرما
- وجود التهابات یا صدمات حاد در بدن
- ابتلا به بیماری های قلبی عروقی یا فشار خون بالا
هزینه آب درمانی چقدر است؟
-
نوع بیماری؛ موثر در هزینه آب درمانی
-
مهارت فیزیوتراپیست
عامل موثر در هزینه آب درمانی که از قضا تاثیر زیادی نیز دارد میزان تجربه و مهارت شخص فیزیوتراپیست است. مسلما کلینکی های معتبر سعی میکنند از افراد باتجربه و متخصص بهره ببرند در نتیجه احتمال دارد هزینه بیشتری نسبت به دیگر کلینیک ها دریافت کنند.
معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی
-
تجهیزات مورد استفاده توسط بیمار
همانند شخص پزشک، تجهیزات پزشکی نیز در هزینه آب درمانی تاثیر بسزایی دارد. به گونه ای که کلینیک هایی که از تجهیزات پیشرفته ترین استفاده می کنند، می توانند هزینه بیشتری نیز از بیمار دریافت کنند. تجهیزات مورد استفاده در آب درمانی بسیار نقش مهمی در روند بهبودی دارد در نتیجه پیشنهاد می کنم این مورد را قربانی قیمت ها نکنید.
-
تعداد جلسات آب درمانی
در یک بیماری ممکن است نیاز به 10 جلسه آب درمانی باشد در حالی که در بیماری دیگری بیشتر از 1 جلسه نیاز نیست. مسلم است که هر چه تعداد جلسات بیشتر باشد، هزینه آب درمانی بیشتر می شود. این را هم بدانید که هزینه آب درمانی به صورت جلسه ای تعیین می شود.
هزینه آب درمانی تا حد زیادی به کلینیک وابسته است. کلینیک تخصصی سایا در حدود یک دهه در حال ارائه خدمات آب درمانی به بیماران بوده و در این جهت از پرسنل آموزش دیده و تحصیل کرده بهره میگیرد و در حال انجام خدمات درمانی میباشد. این کلینیک از بهترین تجهیزات آب درمانی استفاده کرده و هزینه آب درمانی شما را به حداقل رسانده است.