آیا تابه‌حال راجع به نقاط ماشهای بدن یا تریگر پوینت چیزی شنیده‌اید؟ نقاط ماشهای بدن یا تریگر پوینت نقاط حساس به درد در عضلات هستند که می‌توانند منجر به درد عضلانی و افزایش حساسیت به لمس و فشار اندام‌های بدن شوند. اما چه چیزی باعث ایجاد این نقاط حساس می‌شوند؟ در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا باهم بیشتر درباره‌ی مراکز ماشهای بدن بیشتر بدانیم.
نقاط ماشهای بدن چیست؟
نقاط ماشهای بدن یا تریگر پوینت یا گره‌های عضلانی، نقاطی بسیار حساس و تحریک‌پذیر و شبیه گره‌های کوچک در عضلات و بافت نرم هستند که اگر فشار داده شوند می‌توانند باعث درد موضعی یا درد انتشاری در بدن شوند. نکته جالب این است که درد ناشی از تریگر پوینت از الگوی عصبی و پوستی ناشی از تحریک ریشه عصبی پیروی نمی‌کند و اغلب دورتر از عضله‌ی درگیر یا نقطه‌ی ماشهای ظاهر می‌شود. نقاط ماشهای بدن می‌توانند در تمام عضلات ایجاد شوند، اما نواحی رایج برای نقاط ماشهای شامل گردن و شانه‌ها، عضلات گلوتئال و ساق پا می‌شود.
وجود چندین نقطه ماشهای در بدن می‌تواند منجر به درد مزمن و گسترده‌ای شود که به آن سندرم درد میوفاسیال گفته می‌شود.
انواع مختلف نقاط ماشهای بدن چیست؟
تریگر پوینت بدن را می‌توان به چند گروه تقسیم کرد:
-
نقاط ماشهای فعال
نقطه ماشهای فعال، شایع‌ترین نقطه ماشهای بدن می‌باشد که یک نقطه بیش‌ازحد تحریک‌پذیر در عضله است که درد را در حالت حرکت یا استراحت به دیگر نقاط بدن انتشار می‌دهد. این نقاط حتی بدون لمس شدن و فشار داده شدن هم دردناک هستند. نمونه‌های رایج درد ناشی از نقاط ماشهای فعال عبارت‌اند از سردرد، گردن درد، کمردرد، زانودرد و غیره.
-
نقاط ماشهای نهفته
این نوع از تریگر پوینت بدن، نقطه‌ای بیش‌ازحد حساس است که درد را منتشر نمی‌کند و تنها با لمس شدن دردناک می‌شود.
-
نقاط ماشهای اصلی
نقطه ماشهای اصلی وظیفه فعال کردن یک یا چند نقطه‌ي ماشه اقماری را بر عهده دارد. وقتی این مراکز ماشهای بدن غیرفعال می‌شوند، نقاط ماشهای اقماری را نیز غیرفعال می‌کنند.
-
نقاط ماشهای اقماری
نقطه‌ي ماشهای اقماری، نقطه ماشهای مرکزی است که به‌وسیله‌ی نقطه ماشهای اصلی فعال می‌شود.
-
نقاط ماشهای اولیه یا مرکزی
نقطه ماشهای مرکزی مستقیماً در اثر فشار حاد یا مزمن و یا حرکات تکراری بیش‌ازحد در عضلات فعال می‌شود.
-
نقاط ماشهای ثانویه
نقطه ماشهای ثانویه نقطه‌ای است که توسط یک نقطه ماشهای اولیه فعال می‌شود، اما خود نمی‌تواند یک نقطه ماشه اولیه را فعال کند. برخلاف نقاط ماشه اقماری، این تریگر پوینت‌های بدن با غیرفعال شدن نقاط ماشه اولیه غیرفعال نمی‌شوند.
-
نقاط ماشهای ضمیمه‌ای
این نوع نقاط ماشهای بدن در محل اتصال عضله ایجاد می‌شوند و در اثر تنش حاصل از نقاط ماشهای مرکزی ایجاد می‌شوند.
نقاط ماشهای بدن به چه عللی ایجاد می‌شوند؟
ممکن است از خود بپرسید، “چه چیز‌هایی باعث می‌شود نقاط ماشهای در بدن من شکل بگیرند؟”
رویداد و فعالیت‌های متفاوتی می‌تواند باعث ایجاد مراکز ماشهای بدن شوند و برخی از آن‌ها ممکن است شمارا شگفت‌زده کند. به‌طور کالی اصلی‌ترین علل ایجاد تریگر پوینت بدن عبارت‌اند از:
-
ضربه مستقیم
اگر عضلات و بافت همبند آسیب ببینند، ممکن است فیبرها نتوانند به درستی‌ترمیم شوند. در این صورت بخش‌های فیبر در ماهیچه‌ها ممکن است از اکسیژن محروم شوند و گره بخورند و منجر به ایجاد نقاط ماشهای شوند.
-
ورزش بیش‌ازحد و طولانی‌مدت
ورزش شامل حرکات عضلانی درشت می‌شود. این حرکات ممکن است باعث فشار زیاد و آسیب عضلانی ناشی از انجام ورزش بیش‌ازحد سخت برای مدت طولانی بدون بازیابی مناسب عضلات و شود و درنهایت باعث ایجاد نقاط ماشهای بدن شود.
-
حفظ وضعیت بدنی ثابت
ماندن در یک وضعیت بدنی ثابت می‌تواند باعث تنش و درد و ایجاد مراکز ماشهای شود. مثلاً زمانی که پشت میز کامپیوتر کار می‌کنید، ممکن است مدت‌ها شانه‌های خود را بالا نگه‌دارید یا بدون اینکه متوجه شوید برای مدت طولانی قوز کنید.
-
استرس و خستگی
هم استرس روحی و هم خستگی جسمی می‌تواند عوارض یکسانی را بر بدن وارد کند و منجر به انقباض بیش‌ازحد عضلات و نقاط ماشهای شود. بیشتر اوقات، این اتفاق به‌صورت ناخودآگاه و بدون اینکه ما متوجه شویم اتفاق می‌افتد، بنابراین مهم است که برای کاهش و رهایی از استرس اقدام کنید.
-
عدم تحرک
مانند فعالیت بیش‌ازحد که می‌تواند باعث آسیب به بدن می‌شود، عدم تحرک نیز می‌تواند باعث آسیب به عضلات و ماهیچه‌ها و ایجاد تریگر پوینت بدن شود.
-
شرایط پزشکی خاص
شرایطی که بر عضلات تأثیر می‌گذارند مانند آرتریت و فیبرومیالژیا یا حتی مصرف برخی داروها می‌توانند باعث ایجاد نقاط ماشهای بدن شوند.
علائم نقاط ماشهای بدن چیست؟
-
برخی از علائم رایج نقاط ماشهای بدن عبارت‌اند از:
- احساس درد عمیق در عضله‌ها
- اختلال در عملکرد طبیعی عضله‌ها
- شدید شدن درد هنگام کشش عضله‌ها
- محدود شدن دامنه حرکتی مفاصل و عضله‌ها
- حساسیت عضلات نسبت به لمس و فشار
- ضعف عضلانی
- عدم تعادل عضلات
- انقباض موضعی و ناگهانی عضله‌ها
- احساس درد هنگام انجام فعالیت‌های عضلانی
- سردرد و سرگیجه
- وزوز گوش
- مشکلات خواب
- احساس حالت تهوع
- درد قفسه سینه
- مشکلات روحی و افسردگی ناشی از طولانی مزمن شدن درد
چرا نباید نقاط ماشهای بدن را نادیده گرفت؟
در صورت نادیده گرفتن و عدم درمان، نقاط ماشهای می‌توانند باعث مشکلات جسمی و درد بیشتر شوند.
نوارهای کشیده بافت در مراکز ماشهای بدن می‌توانند حرکت در عضله آسیب‌دیده را محدود کندد. باگذشت زمان، این عضله ممکن است سفت و ضعیف شود که این امر می‌تواند منجر به عدم تعادل و افزایش خطر آسیب می‌شود.
نقاط ماشهای دردناک همچنین می‌توانند به‌منظور اجتناب از درد منجر به استفاده کم عضلانی شود. شما باید برای حفظ سلامتی عضلات خود از آن‌ها استفاده کنید، اما اگر درد داشته باشید، احتمالاً از حرکت دادن ناحیه آسیب‌دیده اجتناب خواهید کرد که همین می‌تواند باعث درد و آسیب جدی‌تر شود.
از سوی دیگر، فقط به این دلیل که نقاط ماشهای نهفته همیشه دردناک نیستند به این معنی نیست که می‌توانید آن‌ها را نادیده بگیرید. بافت سالم نباید هنگام لمس دردناک باشد پس اگر با لمس یک نقطه احساس درد کردید حتماً آن را جدی بگیرید.
علاوه بر آن نقاط ماشهای نهفته می‌توانند به‌طور ناگهانی به نقاط ماشهای فعال تبدیل شوند که در این مرحله به دلیل حساسیت بالای ناحیه بدن درمان آن‌ها بسیار دشوارتر است. پس درمان نقاط ماشهای بدن در مرحله نهفته بسیار راحت‌تر است تا تریگر پوینت بدن در مرحله فعال.
روشهای درمانی نقاط ماشهای بدن چیست؟
همان‌طور که گفته شد مراکز ماشهای بدن نیاز به توجه فوری دارند و اگر به‌موقع موردتوجه قرار نگیرند، ممکن است باعث آسیب شدید عضلانی شوند که این آسیب می‌تواند منجر به محدود شدن دامنه حرکتی، سفتی عضله و جراحات شود.
روشهای متفاوتی برای درمان درد نقاط ماشهای بدن وجود دارد. انتخاب روش درمانی به محل نقطه ماشهای، میزان گرفتگی عضله، میزان درگیری اعضای کناری و نوع درد بستگی دارد.
روشهای درمانی تریگر پوینت بدن عبارت است از:
-
دارودرمانی
پزشکان ممکن است برای کمک به تسکین درد مرتبط نقاط ماشهای بدن دارو تجویز کنند.
داروها می‌تواند شامل مسکن‌ها شود که می‌توانند به کاهش درد کمک کنند یا شامل داروهای ضدافسردگی وقتی استرس و اضطراب علت اصلی درد هستند، شوند.
-
تزریق
در این روش، یک بی‌حس‌کننده یا آستروئید به‌صورت مستقیم به نقطه ماشهای تزریق می‌شود که این کار اغلب به کم شدن تنش عضلانی کمک می‌کند.
-
سوزن خشک
سوزن خشک تکنیک دیگری است که در آن یک سوزن رشته‌ای (سوزن طب سوزنی) باهدف قرار دادن نوار نقاط ماشهای بدن وارد پوست و عضله (در سطح بافت سطحی یا عمقی) می‌شود و نقطه ماشهای را غیرفعال می‌کند. این روش به بهبود گردش خون و جریان خون در نواحی نقطه ماشه عضلانی آسیب‌دیده کمک کرده و باعث کاهش درد می‌شود.
-
فیزیوتراپی
یک فیزیوتراپیست می‌تواند یک برنامه درمانی مناسب برای کمک به کاهش درد و آموزش تمریناتی برای جلوگیری از درد و علائم بیشتر طراحی کند. این برنامه می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
معرفی بهترین کلینیک فیزیوتراپی
-
تمرینات کششی:
تمرینات کششی ملایم می‌تواند درد ناحیه آسیب‌دیده را کاهش دهد. در صورت وجود درد هنگام کشش، می‌توان از اسپری بی‌حس‌کننده استفاده کرد.
-
کمپرس سرد و گرم:
سرما به منقبض شدن رگ‌های خونی کمک می‌کند که درنهایت باعث کاهش التهاب می‌شود و گرما باعث افزایش جریان خون و ریلکس شدن و شل شدن عضلات گرفته می‌شود و درد را تسکین می‌بخشد.
ماساژ درمانی می‌تواند باعث افزایش گردش خون شود و جریان خون را بهبود بخشد. این عملکرد عضله را بهتر کرده و کاهش گرفتگی و درد کمک می‌کند. در این روش ماساژور روی نقاط ماشهای را مدتی فشار می‌دهد تا گره باز شود و درد کاهش پیدا کند. اگر تعداد نقاط ماشهای بدن زیاد باشد ممکن است بعد از چند جلسه ماساژ درد کاهش یابد.
